مكان نمازگزار داراى شش شرط است:

اول، آنكه مباح باشد؛ پس كسى كه درملك غصبى نماز مى خواند، اگرچه روى فرش و تخت و مانند اينها باشد، نمازش باطل است؛ ولى نماز خواندن در زيرسقف يا خيمه غصبى مانعى ندارد.

(مسئله 419) كسى كه درمسجد نشسته، اگر ديگرى جاى او را غصب كند و در آنجا نماز بخواند، بايد دوباره نمازش را در محلّ ديگرى بخواند.

دوم، آنكه مكان نمازگزار بايد بى حركت باشد و اگر به واسطه تنگى وقت يا جهت ديگر، ناچار باشد در جايى كه حركت دارد (مانند اتومبيل و كشتى و قطار) نماز بخواند، به مقدارى كه ممكن است، بايد درحال حركت چيزى نخواند و اگر مسير آنها از سمت قبله به طرف ديگر تغيير كرد، به طرف قبله برگردد؛

سوم، آنكه روى چيزى كه ايستادن و نشستن روى آن حرام است مثل فرشى كه اسم خدا بر آن نوشته شده نماز نخواند.

چهارم، آنكه درجايى كه سقف آن كوتاه است و نمى تواند در آنجا راست بايستد، يا به اندازه اى كوچك است كه جاى ركوع و سجود ندارد، نماز نخواند و اگرناچار شود كه درچنين جايى نماز بخواند، بايد به قدرى كه ممكن است، قيام و ركوع و سجود را به جا آورد؛

پنجم، آنكه مكان نمازگزار اگر نجس است، به طورى تر نباشد كه رطوبت آن به بدن يا لباس او برسد؛ در صورتى كه از نجاساتى باشد كه مبطل نماز است، ولى جايى كه پيشانى را بر آن مى گذارد، اگر نجس باشد، درصورتى كه خشك هم باشد، نمازش باطل است و احتياط مستحب آن است كه مكان نمازگزار، اصلا نجس نباشد؛

(مسئله 420) اگر زن مساوى مرد بايستد و با هم وارد نماز شوند، بهتر آن است كه نماز را دوباره بخوانند.

ششم، آنكه جاى پيشانى نمازگزار ازجاى زانوهاى او، بيش ازچهار انگشتِ بسته، پست تر يا بلندتر نباشد، و احتياط واجب آن است كه از سر انگشتان پا هم بيشتر از اين پست و بلندتر نباشد.

(س 421) اگر مادرى جلوتر از پسرش كه مشغول نماز خواندن است، نماز بخواند، نماز اين دو نفر چه صورتى دارد؟ آيا نماز هر دو باطل است؟

ج ـ تقدّم زن بر مرد در نماز فرادا، موجب بطلان نماز مرد نيست، ليكن مكروه است زن و مرد مساوى يكديگر بايستند و بنا بر احتياط مستحب، جاى سجده يكى از جاى سجده ديگرى بايد كمى عقب تر باشد. 7/1/76

(مسئله 422) بودن مرد و زن نامحرم درجاى خلوت، جايز نيست؛ و احتياط درنماز نخواندن درآنجاست؛ ليكن اگر خواند، نمازش باطل نيست.

جاهايى كه نماز خواندن درآنها مستحب است

(مسئله 423) در شرع مقدّس اسلام بسيار سفارش شده است كه نماز را درمسجد بخوانند و بهتر ازهمه مسجدها «مسجدالحرام» است و بعد از آن، «مسجدالنبى» و بعد،«مسجد كوفه» وبعد ازآن «مسجد بيت المقدّس»و بعد «مسجد جامع» هر شهر، سپس «مسجد محله» و بعد از آن «مسجد بازار».

(مسئله 424) در فضيلت نماز خواندن در مسجد فرقى بين زن و مرد نمى باشد.

(مسئله 425) نماز خواندن در حرم امامان(عليهم السلام) مستحبّ است، بلكه بهتر از نماز در مسجد است، و نماز در حرم مطهر حضرت امير المؤمنين(عليه السلام)برابر با دويست هزار ركعت نماز است.

(مسئله 426) زياد رفتن به مسجد و رفتن به مسجدى كه نمازگزار ندارد، مستحبّ است و همسايه مسجد، اگر عذرى نداشته باشد، مكروه است در غير از مسجد نماز بخواند.

(مسئله 427) مستحبّ است انسان باكسى كه درمسجد حاضر نمى شود، غذا نخورد و در كارها با او مشورت نكند و همسايه او نشود و از او زن نگيرد و به او زن ندهد.

جاهايى كه نماز خواندن درآنها مكروه است

(مسئله 428) نماز خواندن در چند جا مكروه است از آن جمله: حمام؛ زمين نمكزار؛ مقابل انسان ديگر؛ مقابل درى كه باز است؛ درجاده و خيابان و كوچه، اگر براى كسانى كه عبور مى كنند، زحمت نباشد، و چنانچه زحمت باشد، حرام، و نماز باطل است؛ مقابل آتش و چراغ؛ در آشپزخانه و هر جا كه كوره آتش باشد؛ مقابل چاه و چاله اى كه محلِ بول باشد؛ رو به روى عكس و مجسمه چيزى كه روح دارد، مگر آنكه روى آن پرده بكشند و يا آنكه بودن آن عكس از حيث ترويج مذهب و يا يادآورى شهدا و مانند آنها كراهت وكمى ثواب نماز را جبران كند، در اتاقى كه جُنُب در آن باشد؛ درجايى كه عكس باشد، اگرچه رو به روى نمازگزار نباشد؛ مقابل قبر؛ روى قبر؛ بين دو قبر؛ و نيز در قبرستان.