(مسئله 291) « مبتدئه »، « مضطربه »، « ناسيه » و زنى كه « عادت عدديه » دارد، اگر خونى ببينند كه نشانه هاى حيض داشته باشد يا يقين كنند كه سه روز طول مى كشد، بايد عبادت را ترك كنند، و چنانچه بعد بفهمند حيض نبوده، بايد عبادتهايى را كه به جا نياورده اند، قضا نمايند؛ ولى اگر يقين نكنند كه تا سه روز طول مى كشد و نشانه هاى حيض را هم نداشته باشد، بنا بر احتياط واجب بايد تا سه روز كارهاى استحاضه را به جا آورند و كارهايى را كه بر حائض حرام است، ترك نمايند، و چنانچه پيش از سه روز پاك نشدند، بايد آن را حيض قرار دهند.

(مسئله 292) زنى كه در حيض عادت دارد، چه در وقت حيض عادت داشته باشد چه در عدد حيض، يا هم در وقت و هم در عدد آن، اگر دو ماه پشت سر هم برخلاف عادت خود، خونى ببيند كه وقت آن يا شماره روزهاى آن يا هم وقت و هم شماره روزهاى آن يكى باشد، عادتش به آنچه در اين دو ماه ديده است بر مى گردد. مثلاً اگر از روز اول ماه تا هفتم خون مى ديده و پاك مى شده، چنانچه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه، خون ببيند و پاك شود، از دهم تا هفدهم، عادت او محسوب مى شود.

(مسئله 293) مقصود از يك ماه، از ابتداى خون ديدن است تا سى روز، نه از روز اول تا آخر ماه.

(مسئله 294) زنى كه معمولاً ماهى يك مرتبه خون مى بيند، اگر در يك ماه دو مرتبه خون ببيند و آن خون، نشانه هاى حيض را داشته باشد، چنانچه روزهايى كه در وسط پاك بوده از ده روز كمتر نباشد، بايد هر دو را حيض قرار دهد.

(مسئله 295) اگر سه روز يا بيشتر خونى ببيند كه نشانه حيض را دارد، بعد ده روز يا بيشتر خونى ببيند كه نشانه استحاضه را دارد، و دوباره سه روز خونى به نشانه هاى حيض ببيند، بايد خون اول و خون آخر را كه نشانه هاى حيض داشته، حيض قرار دهد.

(مسئله 296) اگر زن پيش از ده روز پاك شود و بداند كه در باطن خون نيست، بايد براى عبادتهاى خود غسل كند، اگرچه گمان داشته باشد كه پيش از تمام شدن ده روز، دوباره خون مى بيند؛ ولى اگر يقين داشته باشد كه پيش از تمام شدن ده روز دوباره خون مى بيند، نبايد غسل كند و نمى تواند نماز بخواند و بايد به احكام حائض عمل نمايد.

(مسئله 297) اگر زن پيش از ده روز پاك شود و احتمال دهد كه در باطن خون هست، بايد مقدارى پنبه داخل فَرْج نمايد و كمى صبر كند و بيرون آورد. پس اگر پاك بود، غسل كند و عبادتهاى خود را به جا آورد، و اگر پاك نبود، اگرچه به آب زرد رنگى هم آلوده باشد، چنانچه در حيض عادت ندارد يا عادت او ده روز است، بايد صبر كند كه اگر پيش از ده روز پاك شد، غسل كند، و اگر سرِ ده روز پاك شد، يا خون او از ده گذشت، سرِ ده روز غسل نمايد، و اگر عادتش كمتر از ده روز است، در صورتى كه بداند پيش از تمام شدن ده روز يا سرِ ده روز پاك مى شود، نبايد غسل كند، و اگر احتمال دهد خون او از ده روز مى گذرد، واجب است كه تا ده روز عبادت را ترك كند؛ ولى بهتر است تا ده روز كارهايى را كه بر حائض حرام است ترك كند و كارهاى مستحاضه را انجام دهد. پس اگر پيش از تمام شدن ده روز يا سرِ ده روز از خون پاك شد، تمامش حيض است و اگر از ده روز گذشت، بايد عادت خود را حيض و بقيّه را استحاضه قرار دهد و عبادتهايى را كه بعد از روزهاى عادت به جا نياورده، قضا نمايد.

(مسئله 298) اگر چند روز را حيض قرار دهد و عبادت نكند، بعد بفهمد حيض نبوده است، لازم نيست نماز و روزه اى را كه در آن روزها به جا نياورده، قضا نمايد؛ و اگر چند روز را به گمان اينكه حيض نيست، عبادت كند، بعد بفهمد كه حيض بوده، چنانچه آن روزها را روزه گرفته بايد قضا نمايد.

(س 299) عده اى از بانوان براى پيشگيرى از باردارى، از ابزارهاى داخل رحمى (اى . يو . دى) استفاده مى كنند، از نوع جديد اين وسيله، معمولاً براى خانمهايى كه عادت ماهانه سنگين دارند، براى كم كردن ميزان خونريزى نيز استفاده مى شود. حال مسئله اين است كه خانمى قبلاً داراى عادت ماهانه وقتيه و عدديه بوده، پس از كارگذارى اين وسيله، عادت خود را از دست داده است، به اين صورت كه بيش از يك ماه كاملاً پاك است و بعد از آن، مدت پانزده تا بيست روز يا كمتر و بيشتر، فقط لك مى بيند و هيچ گاه سه روز پشت سرهم خون نمى بيند، به اين صورت كه مثلاً يك روز خون مى بيند (به صورت رگه هاى خونى در ترشّح)، سپس يك يا دو روز پاك است، دوباره لك مى بيند و سپس چند روز پاك است و دوباره لك مى بيند و دقيقاً هم نمى داند چه زمانى كاملاً پاك خواهد شد. وظيفه اين خانم از جهت انجام عبادات روزهايى كه بايد حيض حساب كند و يا احتياط نمايد و زمان مناسب براى غسل، چگونه است؟ آيا همه اين روزها را بايد حيض قرار دهد، يا بايد در تمام اين روزها احتياط نمايد و يا اصلاً هيچ كدام حيض محسوب نمى شوند؟ همچنين اگر فرضاً دروسط اين دو يا سه روز، پشت سر هم لكّه بينى داشته باشد، و يا در صورتى كه به فرضْ مجموع خونها (به صورت مقدار كم و فقط لكّه بينى، بدون اينكه سه روز اول پشت سر هم باشد) ده روز يا كمتر طول بكشد، چه حكمى دارد؟

ج ـ در حيض، ديدن سه روز متوالى خون در اول آن، شرط تعبّدى است و تا هر زمان كه اين شرط حاصل نشود، محكوم به استحاضه است، و توالى خروج خون كه شرط است، اعم است از اينكه خون از فَرْج بيرون آيد، يا صرفاً از رَحِم به داخل فَرْج بيايد و به هر حال، بايد توالى احراز شود و با شك هم محكوم به استحاضه است؛ ولى بعد از سه روز اول، توالى شرط نيست و خون حيض مدتش شرعاً از ده روز تجاوز نمى كند. پس اگر خروج خونى كه شرايط و علايم حيض را دارد، از ده روز تجاوز نمايد، مازاد بر عادت سابق و هميشگى استحاضه است، و اگر به ده روز ختم شود، همه آن محكوم به حيض است، و اگر زنى عادت زنانه ثابت ندارد، ولى شرايط و علايم حيض را در بيش از ده روز مى بيند، بايد هفت روز آن را حيض قرار دهد، به شرط آنكه عادت خويشان وى نيز هفت روز باشد، وگرنه بايد به تفصيلى كه در مسائل مضطربه بيان گرديد، مراجعه شود. 23/10/75

(س 300) رَحِم زنى را طى يك عمل جرّاحى برداشته اند. خونى كه از مجراى عادى دفع خون خارج مى شود، محكوم به حيض است يا استحاضه يا قروح و جروح؟

ج ـ نه حيض است و نه استحاضه؛ بلكه خون قروح و جروح است. 7/3/76

(س 301) قبل از ازدواج، سه سال بود كه عادت مى شدم، ولى نمى دانستم كه بايد غسل حيض انجام دهم. فقط زير دوش مى رفتم و صلوات بر محمّد(صلى الله عليه وآله) و آل او مى فرستادم و روزه هايم را هم مى گرفتم و در ايّام عادت به مسجد هم رفته ام. آيا نماز و روزه هايم قضا دارد يا نه؟

ج ـ هرچند ظاهراً غسل، به همان نحو كه در سؤال آمده، مبرئ ذمّه بوده (چون قصد قربت، حاصل و جهل هم از راه قصور بوده كه موجب سعه و رفع است)، ليكن احتياط كردن با به جاى آوردن قضاى تدريجى نمازها به نحوى كه در مشقّت و حَرَج قرار نگيريد، خوب و مطلوب است، هرچند رعايتش لازم نيست؛ امّا روزه ها قطعاً درست است و قضا ندارد، چون بقاى بر حيض، عمدى نبوده است. 18/10/75

(س 302) آيا زنها مى توانند براى جلوگيرى از عادت زنانه، قرص بخورند يا خير؟

ج ـ جايز است. 4/3/76

(س 303) آيا زن حائض مى تواند موهاى خود را حنا بگذارد يا رنگ كند و يا آرايش كند؟

ج ـ اشكالى ندارد، هرچند كراهت دارد. 6/3/76

(س 304) زن حائض يا به خاطر جهل به مسئله و يا عمداً، حائض بودن خود را به شوهر نمى گويد و بعد از جماع براى مرد يقين حاصل مى شود كه زن در حال حيض بوده است. آيا كفّاره دارد يا نه؟ و اگر دارد، برعهده زن است يا مرد يا هر دو؟

ج ـ چون مرد نمى دانسته است، كفّاره اى بر او نيست، و زن هم كه آگاه بوده و به مرد اطّلاع نداده، معصيت كرده است، ليكن بر زن نيز كفّاره اى واجب نيست. 7/8/73

(س 305) كسى كه به مسئله غسل حيض و وجوب آن آشنايى نداشته و براى مدتى نماز و روزه اش را بدون غسل به جا آورده است، چه تكليفى دارد؟

ج ـ چون غسل جنابت در هر زمان كه انجام گرفت، مجزى از اغسال ديگر است (هرچند آن اغسال مورد جهل و فراموشى و عدم توجه انسان باشد)، بنابراين، بعد از زمان غسل جنابت تا زمان حدث ديگر، نمازهايش درست بوده است و بقيّه را كه با حيض و حدث خوانده، بايد قضا نمايد، چون از موارد لزوم اعاده و قضاست. 7/10/71