هفته گذشته، آقاى دكتر جان كيس كه داراى مدرك دكتراى ادبيات و فلسفه مى باشد و حدود سى سال سابقه تدريس دارند در شهر مقدس قم با مرجع عاليقدر حضرت آية الله العظمى صانعى ديدار و گفتگو كرد.
در ابتداى اين ديدار آقاى دكتر جان كيس ضمن تشكر و قدردانى از محضر معظم له، سؤال اول خود را به اين شكل مطرح كرد كه آيا از نظر شما در حكومت اسلامى همه چيز بايد در بالا حل شود، يعنى توسط رهبر به طور مطلق؟

حضرت آية الله صانعى فرمودند:اين سؤال بايد از دو جهت مورد بحث قرار گيرد: يكى از نظر اعتقادى و فكرى و قانونى و ديگرى از نظر اجرايى.

از نظر قانونى نسبت به ائمه و جانشينان پيامبر (ص) كه دوازده نفر بوده اند، آنها شايستگى اين را
دارند كه همه مسائل توسط آنها حل شود، چون از هر خطايى از نظر تشيع مصون هستند. اگر چه در مقام اجرا موانعى بر سر راه آنها پديد آمد و حكام جور اجازه چنين كارى را به آنها ندادند، و امّا در زمانى كه آنها حضور ندارند، يعنى در زمان غيبت، در نظر همه كسانى كه حكومت را قبول دارند، چه قائل به ولايت فقيه باشند و چه نباشند، اين معنا را قبول كرده اند كه حكومت بايد به وسيله مردم به وجود بيايد و اداره شود، زيرا خداوند متعال انسان را آزاد، صاحب اختيار و مسلط بر ذات خويش آفريده و هيچ كس نمى تواند آزادى انسانها را محدود نموده و بدون اجازه آنان در مقدرات آنان تصرّف كند. به همين جهت افراد جامعه حق دارند كه در سرنوشت و حاكميّت بر خويش، مسلط باشند و فرد اصلح را انتخاب و به حكومت بگمارند.

معظم له در ادامه فرمودند:حضرت امام خمينى (سلام الله عليه) كه بنيانگذار جمهورى اسلامى بود، در جواب سؤالى كه از ايشان در همين رابطه شده، مى فرمايد: حاكميت رهبر و به دست گرفتن قدرت، منوط به رأى اكثريت مردم است.نتيجتاً، مشروعيت حكومت در زمان غيبت و قدرت اجرايى اش، منوط به رأى اكثريت است و اگر رأى اكثريت مردم نباشد، حكومت كردن، خلاف شرع است، چون رضايت مردم را به دنبال ندارد و چنين حكومتى از نظر اسلام، محكوم است.
معظم له در جواب سؤال ديگر آقاى دكتر جان كيس كه آيا شما هم قبول داريد كه قدرت مطلق، فساد مى
آورد، فرمودند:آرى، چون نوع انسانى به جز ائمه معصومين (عليهم السلام) جايز الخطا هستند، لذا همان طورى كه مرحوم نائينى فرموده اند: قدرت را دو چيز كنترل مى كند: يا عصمت و يا ملت، و در زمان ما اين ملت هستند كه مى توانند مهار كننده قدرت باشند.

در پايان ديدار، پيرامون مسئله قصاص و ارث مسائلى مطرح شد كه معظم له به طور مبسوط، نظرات
فقهى خود كه برگرفته شده از متون اصيل اسلامى است را بيان فرمودند.