پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: اثبات رؤيت هلال
اثبات رؤيت هلال
س 1 ـ اگر رؤيت هلال در يك بلد ثابت شد، آيا براى بقيه بلاد وجاهايى كه رؤيت هلال نشده كفايت مى كند و براى آنها هم نسبت به ثبوت اوّل ماه و رؤيت هلال حجت شرعيه مى باشد و يا خير؟
س 2 ـ بر فرض كفايت، آيا كفايت ذكر شده، مخصوص بلادى است كه اتحاد در افق دارند يا مطلقاً حكم، چنين است؟
س 3 ـ آيا ثبوت هلال به نحوى كه در مسائل قبل ذكر شد اختصاص به اول ماه رمضان و شوال دارد يا نسبت به همه ماهها حكم، همين است؟
س 4 ـ همچنانكه اوّل ماه با رؤيت هلال به نحو ذكر شده ثابت مى شود، آيا بقيه ايام ماه را بايد طبق همان اوّل ماه حساب كرد يا حكم ديگرى دارد ؟
ج1 ـ حجت است و رؤيت هلال در آن مكان و بلد، به منزله رؤيت هلال در بلد و مكان خودشان مى باشد. 26/7/1386
ج2 ـ اگر چه معروف بلكه گفته مى شود مشهور، اختصاص حكم است به مكانهايى كه وحدت در افق دارند، لكن تبعاً للفيض در وافى و مرحوم بحرانى در حدائق و مرحوم نراقى در مستند و مرحوم خوئى در حاشيه عروه بلكه علامه در منتهى... (قدس اللّه اسرارهم) عدم اختصاص است، و براى همه بلادى كه با بلد ومكانى كه در آن، هلال رؤيت شده و در شب ولو مقدارى از آن اشتراك دارند، حجت شرعيه مى باشد و كفايت مى كند، و مقتضاى اطلاق و عموم روايات، همان عدم اختصاص و عدم تقييد است و به نظر مى رسد كه شارع تعبداً رؤيت هلال در بلدى را حجت شرعيه و كفايت آن براى بقيه بلاد دانسته و چگونه قائل به اختصاص شويم و قيد وحدت افق را معتبر بدانيم و حال آنكه اطلاق و عموم روايات كثيره به طور روشن همه جا ولو با اختلاف افق را شامل شده، بلكه علامه در «منتهى» بعض آنها را صريح در عدم اختصاص دانسته; آرى اطلاق و عموم روايات و اخبار كه مى گويد رؤيت هلال در شب ، موضوع واماره است براى اوّل ماه بودن فردا، واضح است كه شامل جايى كه هيچ گونه اشتراكى در شب با بلدى كه در آن رؤيت محقق شده، نمى شود ـ چون در موقع رؤيت هلال در مفروض آنجا روز بوده و زمان بعد از آن، شب بعد از آن مى باشد نه ادامه آن شب ـ لكن بعيد نيست كه با الغاء خصوصيت عرفيه و تناسب حكم و موضوع گفته شود كه فرداى شب آنها محكوم به اوّل ماه بودن برايشان نيز مى باشد، خلاصه كلام اگر در جايى اوّل ماه بودن با رؤيت هلال ثابت شد، براى همه جاهايى كه با آن بلد در مقدارى از شب، مشاركت دارند اوّل ماه مى باشد بلكه بعيد نيست براى جاهايى هم كه مشاركت در شب به طور كلى ندارند، روز بعد نيز براى آنها هم اوّل ماه باشد. 26/7/1386
ج3 ـ اختصاص ندارد و اين حكم، مربوط به اوّل همه ماهها مى باشد. 26/7/1386
ج4 ـ بقيه ايام ماه هم بر همان معيار حساب مى شود و اذكار و اوراد مربوط به ايام ماهها را بايد بر حساب همان مناط انجام داد، خلاصه آنكه وقتى اوّل ماه ثابت شد، همه احكام شرعيه آن و احكام شرعيه بقيه ايام ماه از واجبات و مستحبات و احكام وضعيه، همانند عده و غير آن بر آن مترتب مى گردد; حاصل كلام آنكه اوّل ماه كه به نحو مذكور ثابت شد، براى بلادى كه ماه را نديده اند همانند بلادى كه ماه را ديده اند همه آثار و احكام بر آن مترتب است وفرقى بين رؤيت ماه و در حكم رؤيت بودن وجود ندارد. 26/7/1386