اين كتاب توسط موسسه فرهنگي فقه الثقلين ودر شش فصل تدوين وتنظيم شده و سپس توسط انتشارات ميثم تمار به بازار نشر عرضه شده است.

در فصل اول به آموزشهاي گوناگون و احكام آنها مانند آموزش قرآن، ورزش، موسيقي، رقص، مجسمه سازي و ... پرداخته شده و درفصل دوم احكام و وظايف والدين در تعليم و تربيت فرزندان مورد توجه قرار گرفته است. در فصل سوم و چهارم احكام و وظايف مديران واحكام و مسائل دانش آموزان و دانشجويان مانند بلوغ، تكليف، زكات، پوشش و ... مورد پرسش قرار گرفته است.

فصل پنجم كتاب در باره احكام و مسائل معلمين و اساتيد مانند مسائل شغلي و تنبيه بدني دانش آموزان و ارفاق نمره است.

اما تنظيم كنندگان كتاب فصل پاياني را به احكام مدارس مانند استفاده از وجوه شرعي براي مدرسه سازي،‌مسائل مدارس غيرانتفاعي و مدرسه سازي توسط بيگانگان اختصاص داده اند.

در مقدمه كتاب كه با شعري از مثنوي معنوي آغاز شده است،‌كلا‌مي از مولا‌ علي (ع) خطاب به كميل آمده كه چنين فرمودند:

يا كميل! ان رسول الله(صلي الله عليه وآله) ادبه الله و هو ادبني و انا اوِدب المومنين و اورث ادب المكرمين); اي كميل! پيغمبر اكرم(صلي الله عليه وآله) را خدا تربيت كرد و آن حضرت مرا تربيت نمود و من نيز اهل ايمان را تربيت نمودم و آداب پسنديده را به آنها ياد مي دهم.

نويسنده براي اهميت علم ودانش كلا‌م ديگري از امير مومنان جهت فراگيري علم از عالمان انتخاب كرده كه مي فرمايند:

(اي مردم! بدانيد كه كمال دين، طلب علم و عمل به آن است، و طلب دانش بر شما واجب تر از طلب مال است; زيرا مال بين شما تقسيم و سهم شما از ثروت و مال تضمين شده و به عدالت بين شما تقسيم گشته و به شما خواهد رسيد و حال آنكه علم براي شما نزد اهلش به وديعه نهاده شده و به شما امر شده به دنبال آن برويد و آن را از اهلش طلب كنيد. بدانيد كثرت و فراواني مال موجب فساد دين و قساوت قلبهاست و حال آنكه زيادي دانش و عمل به آن به صلاح و منفعت دين و وسيله اي است براي رسيدن شما به بهشت...).

امام علي(عليه السلام) درباره جُهّال و نادانهايي كه از فرامين و توصيه هاي معلمان و مربيان الهي سرپيچي كرده و از دانش آنها بي بهره مي مانند فرموده اند:

(آنان (نادانان) با فروغ حكمت، عقل و خرد خويش را روشن نساخته و با آتش­ افروز دانش هاي روشنگر، فكر خود را شعله ور ننموده اند. آنها در اين كار همچون چارپايان صحرايي و سنگهاي سخت، نفوذ ناپذيرند).

و همان امام همام در تعبيري تندتر مي فرمايند:

(مانند ستم پيشگان دوران جاهليت نباشيد كه نه در پي آگاهي ديني بودند و نه در شناسايي خدا انديشه مي كردند. مثل تخم افعي در لانه پرندگان كه شكستن آن گناه است، زيرا گمان مي رود كه تخم پرنده باشد، اما جوجه آن شرّ و زيانبار است; (يعني ظاهر شما به حكم محيط اسلامي ايمان است، ولي در باطن صفات جاهليت داريد).

نويسنده اين مقدمه بر اين نظر است كه پس از ائمه اطهار بايد به سراغ فقها و علما رفت و از محضر معرفتي آنها سود جست و تاكيد مي كند: فقهاي عظام، كه مصاديق روشن (وارثان پيامبران)(عليهم السلام) و عالمان شريعت اند و حظّ وافري از علم و سخن پيامبران را به ارث برده اند، به فراخور شرافت و فضيلتِ (فقه) و به اقتضاي نيازِ فراگير و همه جانبه آحاد مردم به آگاهي از احكام شريعت و مسائل شرعي، بيشترين نقش را در پاسخگويي به نيازهاي ديني و پرسشهاي شرعي جامعه داشته و دارند و تاريخ فقه شيعه، گوياي اين حقيقت استوار و شيرين است كه فقهاي بزرگوار ما از عهده اين مسئوليت، سربلند و موفق بيرون آمده اند، كمتر نكته اي را فرو گذاشته اند و بيشترين پرسشها را پاسخ گفته اند و با مهارت تمام و تعهد كامل، در چارچوب موازين شريعت، به بيان احكام و پاسخگويي به پرسشها و استدلال بر آنها پرداخته اند.

هزاران كتاب و رساله فقهي كه تاكنون تنها بخش كمي از آنها منتشر شده و در دسترس قرار گرفته است، گواه صادقي بر اين حقيقت است.

مجموعه حاضر كه تحت عنوان (احكام تعليم و تربيت) تدوين يافته ، مجموعه اي است از استفتائاتي كه طي سالها در محضر فقيه ارجمند، حضرت آيت الله العظمي حاج شيخ يوسف صانعي مدظله العالي مطرح شده و البته اين مسائل بيشتر از بُعد و نگاه تربيتي ارائه شده كه توسط پژوهشگران گروه تحقيقات مؤسسه فرهنگي فقه الثقلين به گونه اي زيبا و راهگشا تدوين يافته تا بخش عمده اي از فتاواي آن مرجع عالي مقام در زمينه مسائل تربيتي به راحتي در دسترس علاقه مندان قرار گيرد.

با عنايت به پاسخهاي متين و راهگشاي معظم له، اطمينان داريم كه مجموعه حاضر در نوع خود اثري بسيار ارزشمند و پاسخگوي بسياري از نيازهاي موجود است.