* عبدالله امیدی فرد

ديه مقدر، مال معيني است كه در شرع مقدس به سبب جنايت غيرعمدي بر نفس، عضو يا منفعت، يا جنايت عمدي در مواردي كه به هر جهتي قصاص ندارد، مقرر شده است.

در کتب فقهای پیشین بحث از چیستی و ماهیت دیه مورد توجه نبوده است. دو دیدگاه در باره چیستی دیه در بین فقها وجود دارد. دیدگاه جبران خسارت بودن دیه، که فقهای معاصر چون آیت الله العظمی منتظری (ره) و آیت الله العظمی صانعی و... قائلند که دیه ماهیتی صرفاً مدنی دارد. دیدگاه دوم، در مقابل طرفداران دیدگاه ماهیت مدنی دیه، عده ای از حقوقدانان نیز به « مجازات بودن دیه» قائل هستند و دیه را صرفاً یک کیفر جزایی می دانند. برخی از حقوقدانان، از جمله دکتر ناصر کاتوزیان، برای دیه ماهیتی دوگانه قائل و دیه را دارای جنبه کیفری و هم جنبه جبرانی میگیرد.

اعتقاد به ماهیت جبران خسارت برای دیه و پذیرش آن بهترین گزینه در این باره است.