|
قرآن و دیه
در قرآن کریم، تنها یک آیه وجود دارد که در آن دو با لفظ «دیه» آمده است، البته در همین آیه این لفظ دو بار تکرار شده است: (وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاَّ خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْريرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ دِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى أَهْلِهِ إِلاَّ أَنْ يَصَّدَّقُوا فَإِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَكُمْ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْريرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَ إِنْ كانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُمْ ميثاقٌ فَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلى أَهْلِهِ وَ تَحْريرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ تَوْبَةً مِنَ اللَّهِ وَ كانَ اللَّهُ عَليماً حَكيماً) (نساء (4): 92)؛ و هیچ مؤمنی را نَسزِد که مؤمنی را -جز به اشتباه - بکشد و هر کس مؤمنی را به اشتباه کشت، باید بنده مؤمنی را آزاد و به خانواده او، خونبها پرداخت کند، مگر اینکه آنان گذشت کنند و اگر [مقتول] از گروهی است که دشمنان شمایند و [خود] وی مؤمن است، [قاتل] باید بنده مؤمنی را آزاد کند [و پرداخت خونبها لازم نیست] و اگر مقتول از گروهی است که میان شما و میان آنان پیمانی است، باید به خانواده وی خونبها پرداخت نماید و بنده مؤمنی را آزاد کند و هر کس [بنده] نیافت، باید دو ماه پیاپی ـ به عنوان توبهای از جانب خدا ـ روزه بدارد و خدا همواره دانای سنجیدهکار است. همانطور که ملاحظه میشود، در این آیه شریفه، هیچ اشارهای به مقدار دیه و یا تفاوت و حتی عدم تفاوت آن نسبت به مسلمان و کافر و یا زن و مرد نشده است و آیه از این جهات، سکوت کرده است. ما در بحثهای بعدی از همین سکوت آیه، نتیجه خواهیم گرفت و به آن خواهیم پرداخت.
|