این روایات که هم در باره ذمی و هم اهل کتاب؛ اعم از یهودی، نصرانی و مجوسی می‌باشد، عبارتند از:

عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «دِيَةُ الْيَهُودِيِّ وَ النَّصْرَانِيِّ وَ الْمَجُوسِيِّ ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ» (حر عاملی، 1401ق، ج29، ص217)؛ ابن مسکان می‌گوید، امام صادق (ع) فرمود: دیه یهودی و نصرانی و مجوسی هشتصد درهم است.

مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ، عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) فِي حَدِيثٍ قَالَ: «دِيَةُ الذِّمِّيِّ ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ» (همان، ص218)؛ محمدبن قیس می‌گوید، امام باقر (ع) فرمود: دیه ذمی هشتصد درهم است.

عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ، عَنْ أَخِيهِ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ دِيَةِ الْيَهُودِيِّ وَ النَّصْرَانِيِّ وَ الْمَجُوسِيِّ كَمْ هِيَ سَوَاءٌ؟ قَالَ: «ثَمَانُمِائَةٍ ثَمَانُمِائَةٍ كُلُّ رَجُلٍ مِنْهُمْ» (همان، ص219)؛ علی بن جعفر می‌گوید از برادرم امام کاظم (ع) درباره یهودی و نصرانی و مجوسی پرسیدم آیا دیه آنان برابر است؟ فرمود: هر کدام از آنان دیه‌اش هشتصد درهم است.

عَنْ لَيْثٍ الْمُرَادِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنْ دِيَةِ النَّصْرَانِيِّ وَ الْيَهُودِيِّ وَ الْمَجُوسِيِّ فَقَالَ: «دِيَتُهُمْ جَمِيعاً سَوَاءٌ ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ» (همان)؛ لیث مرادی می‌گوید از امام صادق (ع) از دیه نصرانی و یهودی و مجوسی سؤال کردم، فرمود: دیه همه اینان برابر است؛ هشتصد درهم، هشتصد درهم.

عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) عَنْ دِيَةِ الْيَهُودِ وَ النَّصَارَى وَ الْمَجُوسِ قَالَ: «هُمْ سَوَاءٌ ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ [قُلْتُ: إِنْ أُخِذُوا فِي بِلَادِ الْمُسْلِمِينَ- وَ هُمْ يَعْمَلُونَ الْفَاحِشَةَ أَيُقَامُ عَلَيْهِمُ الْحَدُّ؟ قَالَ:] نَعَمْ يُحْكَمُ فِيهِمْ بِأَحْكَامِ الْمُسْلِمِينَ» (همان)؛ ابی بصیر می‌گوید از امام صادق (ع) در باره دیه یهودی و مسیحی و مجوسی پرسیدم فرمود: دیه آنان برابر است؛ هشتصد درهم. گفتم: اگر آنان در شهرهای مسلمان‌نشین در حال ارتکاب کارهای ناشایست دستگیر شوند، آیا حد بر آنان جاری می‌شود؟ فرمود: آری، احکام مسلمانان بر آنان اجرا می‌گردد.

عن سماعه بن مِهْرَانَ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «بَعَثَ النَّبِيُّ (ص) خَالِدَ بْنَ الْوَلِيدِ إِلَى الْبَحْرَيْنِ فَأَصَابَ بِهَا دِمَاءَ قَوْمٍ مِنَ الْيَهُودِ وَ النَّصَارَى وَ الْمَجُوسِ فَكَتَبَ إِلَى النَّبِيِّ (ص) إِنِّي أَصَبْتُ دِمَاءَ قَوْمٍ مِنَ الْيَهُودِ وَ النَّصَارَى فَوَدَيْتُهُمْ ثَمَانَمِائَةِ دِرْهَمٍ‌ ثَمَانَمِائَةٍ وَ أَصَبْتُ دِمَاءَ قَوْمٍ مِنَ الْمَجُوسِ وَ لَمْ تَكُنْ عَهِدْتَ إِلَيَّ فِيهِمْ عَهْداً فَكَتَبَ إِلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ (ص) أَنَّ دِيَتَهُمْ مِثْلُ دِيَةِ الْيَهُودِ وَ النَّصَارَى وَ قَالَ إِنَّهُمْ أَهْلُ الْكِتَابِ» (همان)؛ سماعـه بن مهران نقل می‌کند که امام صادق (ع) فرمود: پیامبر (ص) خالد بن ولید را به سمت بحرین فرستاد و در آنجا خون گروهی از یهودیان و مسیحیان و زرتشتیان را بر زمین ریخت. آن گاه به پیامبر (ص) نامه نوشت که گروهی از یهودیان و مسیحیان را کشتم و به هر کدام هشتصد درهم دیه دادم و نسبت به زرتشتیان ـ که خون آنان را ریختم ـ از طرف شما دستوری نداشتم. پیامبر (ص) در پاسخ نوشتند: دیه آنان مانند دیه یهود و نصاری است و فرمود: آنان اهل کتاب می‌باشند.

عَنْ لَيْثٍ الْمُرَادِيِّ وَ عَبْدِ الْأَعْلَى بْنِ أَعْيَنَ، جَمِيعاً عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: «دِيَةُ الْيَهُودِيِ‌ وَ النَّصْرَانِيِّ ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ (ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ)» (همان)؛ لیث مرادی و عبد الاعلی نقل می‌کنند که امام صادق (ع) فرمود: دیه یهودی و مسیحی هشتصد درهم است.

دَعَائِمُ الْإِسْلَامِ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) أَنَّهُ قَال: «إِذَا قَتَلَ الْمُسْلِمُ الْيَهُودِيَّ أَوِ النَّصْرَانِيَّ أُدِّبَ أَدَباً بَلِيغاً وَ غُرِّمَ دِيَتَهُ وَ هِيَ ثَمَانُمِائَةِ دِرْهَمٍ» (نوری، 1407ق، ج18، ص304)؛ دعائم الاسلام از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمود: هرگاه مسلمانی، یهودی یا مسیحی را بکشد، به شدت تأدیب می‌شود و باید دیه او را بپردازد و آن هشتصد درهم است.

همان‌طور که ملاحظه شد، این روایات در باره یهودی، مسیحی، مجوسی و ذمی است. ظاهراً غیر از ذمی که در پناه اسلام است، در مورد اهل کتاب مقید به بودن در جامعه اسلامی نبود و چه بسا بتوان از مفهوم دو روایت «ابوبصیر» و «سماعه» اطلاق فهمید که در هر جا باشند؛ چه در جامعه اسلامی و چه در بیرون از جامعه اسلامی، ولو معاهد نباشند، دیه آنان هشتصد درهم است.

برخی از روایات فوق صحیحه است.