|
دیدگاه فقهای شیعه در مورد دیه غیر مسلمانان
«صاحب جواهر الکلام» نظر مشهور فقیهان شیعه را چنین بیان کرده است: «دیه ذمی آزاده [اعم از یهودی، مسیحی، مجوسی و معاهد] هشتصد درهم است و در میان فقیهان شیعه در این مورد اختلاف نظر قابل توجهی وجود ندارد. بلکه در کتب «خلاف» و «انتصار» و «غنیه» و «کنزالعرفان» بر این نظر ادعای اجماع شده است (نجفی، 1362، ج43، ص38). در عین حال، دیدگاههای دیگری در بین شیعه وجود دارد از جمله «شیخ صدوق» در کتاب «من لایحضره الفقیه» با توجه به اختلاف روایات معتقد است: «اختلاف روایات برای این است که افراد ذمی مختلفند. لذا اگر ذمی به همه مقررات ذمه پایبند بوده، دیه او چهارهزار درهم است، ولی هرگاه امام به وی پناه داده باشد و در عقد و عهد و ذمه او باشد و به پیمانها متعهد و پایبند باشد، دیه او برابر با دیه مسلمان است، ولی اگر رعایت پیمان ذمه را نکرده باشد، دیه هر کدام از آنها اعم از یهودی، نصرانی و مجوسی هشتصد درهم است (صدوق، 1390ق، ج4، ص122). همچنین «ابن جنید» معتقد است که فقط دیه اهل کتاب که در ذمه پیامبر (ص) بوده و به تعهدات عمل کردند، چهارصد دینار یا چهارهزار درهم میباشد و بقیه هشتصد درهم است (علامه حلی، 1371، ج9، ص445). بنابراین، فقهای شیعه از هشتصد درهم و چهارهزار درهم تا برابر با دیه مسلمان گفتهاند.
|