بحث بعدی، تعریف منافع است که مشکلش به مراتب بیش‌تر است. در دیات وقتی کتاب قانون مجازات را نگاه می‌کنید و از دیه منافذ که صحبت می‌کند، هیچ تعریفی از منفعت یا منافع نمی‌شود و مصادیقی که ذکر می‌کند، منفعت عقل، منفعت شنوایی و بویایی و امثال اینهاست، ولی تعریفی از منفعت نمی‌بینید.

علت طرح این بحث چیست؟ یک سؤال از سازمان نظام پزشکی به اداره حقوقی آمد که آیا نقص جمال؛ یعنی زیبایی، اگر کسی به زیبایی شخصی آسیب برساند، این نقص جمال، دیه مقدر دارد یا ارش دارد و یا می‌شود اصلاً برای آن ارش تعیین کرد یا خیر؟ در مورد این‌که آیا جمال، منفعت محسوب می‌شود یا خیر؟ این یک بحث و چالش است که به نظر می‌رسد فقه باید قویّاً در این بحث وارد بشود. ما در منافع که نگاه می‌کنیم، حتی خود قانون مجازات، مادّه 708 که در مورد سایر منافع بحث می‌کند و به نحوی از تحریر امام گرفته شده، گفته از بین بردن یا نقص دائم یا موقت حواس یا منافع دیگر، یعنی شش تا منفعت را ذکر کرده: عقل و سایر منافع، بعد گفته سایر منافع مانند لامسه، خواب، عادت ماهانه و نیز به وجود آوردن امراضی؛ مانند لرزش، تشنگی، گرسنگی، ترس و غش، موجب ارش است. سایر منافع که حصری نیستند، بلکه تمثیلی هستند، آیا خود زیبایی، منفعت محسوب می‌شود یا خیر؟ ما هر چه در فقه خودمان و فقه اهل سنت گشتیم که تعریفی از منفعت پیدا بکنیم و بدانیم منفعت بدن انسان چیست، به اینجا رسیدیم که دو ـ سه روایتی که بحث از منافع را ذکر می‌کند، بحث از جمال، آن جمال دقیقاً مستور و داخل در خود اعضا هستند. در کتب اهل سنت شاید ده‌ها و صدها مورد که بحث جمال را مطرح می‌کنند، می‌گویند شارع که برای اعضا دیه مقدر کرد، مبنای وجود دیه، خود جمال است، منفعت و جمال، عبارات بسیار بسیار زیادی است که «لانّ فیه جمالاً و منفعةً» یا وقتی از زبان صحب می‌کند، می‌گوید جمال است، وقتی از محاسن صحبت می‌کند که چرا دیه دارد، به خاطر این‌که جمال است. روایتی هم از پیامبر در این مورد ذکر می‌شود.

الآن خود دیه وقتی برای اعضا مطرح شد، مثل مو که برای زنان جمال است، وقتی همین دیه دارد و جمال، مبنای دیه است، اگر کسی صرفاً به زیبایی کسی آسیب رسانید و آسیب آن زیبایی هم فاحش بود، آیا این امر موجب می‌شود که مستقلاً برای آن دیه یا ارش تعیین بکنیم؟ لازمه‌ آن این است که خود جمال را به عنوان یک منفعت بدانیم، ولی این‌که منفعت است یا نیست، مبنای آن چیست؟ از کجا باید تشخیص بدهیم؟ بعضی از استفتائاتی هم که وجود دارد، برخی فقهای بزرگوار به طور مطلق پذیرفته‌اند و برخی کلاً رد کرده‌اند و برخی گفته‌اند، اگر نقص فاحش باشد. ولی لازمه‌ آن این است که ما تعریف دقیقی از منافع بدن و اعضای بدن داشته باشیم؛ چه در بررسی پزشکی و چه در بررسی فقهی که معین بشود عضو چیست و منفعت هم مشخص بشود.