|
برخی از آثار و پیامدهای تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها)
آمرزش گناهان امام صادق(علیه السلام) فرمود: مَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ الزهراء((سلام الله علیها)) في دَبْرِ الفَرِیضَةِ قَبْلَ أنْ یَثْنِيَ رِجْلَیْهِ غَفَرَاللهُ لَهُ؛[1] کسی که تسبیح فاطمه(سلام الله علیها) را بگوید قبل از آنکه از حالت نمازگزار خارج شود، خداوند او را میآمرزد. جوهر اصلی دین، فرمانبری و اطاعت از خداست و ماهیّت بیدینی، عصیان و نافرمانی از دستورات الهی و سر به فرمان شیطان و هوای نفس داشتن است. انسان، همیشه در معرض لغزش است و اگر در ادامه زندگی، لطف و عنایت پروردگارش را در نیابد نومیدی بر او چیره میگردد و نور امید و رهایی از بند گناهان در او به خاموشی میگراید و جرأت گناه در او فزونی مییابد؛ اما او که هستیبخش و مهربان است و به بندگانش عشق میورزد، هرگز بندگان خاطی خود را تنها نمیگذارد و به هر بهانهای و حتی اندک اطاعتی، از او میگذرد و سایه رحمت و مغفرتش را بر آنان میگستراند. آرامش دلها با تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) انسان اگر چه در طول تاریخ پُر فراز و نشیب خود، بر بعضی از مشکلات و موانع فایق آمده؛ اما در برخی از ابعاد دیگر زندگی توفیقی نیافته است. آرامش و معنویت، ارزشهای دینی و انسانی که مهمترین نیاز بشر بوده قربانی مطامع سیاسی و اقتصادی شده و از متن زندگی در حاشیه قرار گرفته است. زیاده خواهیهای بیحد و حصر که تخریب محیط زیست، فقر و تبعیض و بیعدالتی را در پی داشته او را لب پرتگاه نیستی کشانده است. افسردگی و مشکلات روحی، زندگی را تلخ و سرد و بیروح و از درون تُهی نموده است. پناه بردن به مواد مخدّر و داروهای گوناگون و مذاهب و عرفان ساختگی و جعلی هم سرابی بیش نبوده، نه تنها آرامشی در پی نداشته و رنجهای او التیامی نیافت، که بر گرفتاری و دردهای او افزوده است. (وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا)؛[2] کسی که از یاد من غافل و روی گردان شود زندگیِ سخت و پُرمخاطره خواهد داشت. انسان از اصل و ریشه خود دور افتاده است. باید به ندای فطرت خود پاسخ گوید و نگاه دیگری به زندگی بیفکند. آنچه را که پیرامون خود میبیند؛ نشانههای زیبایی، علم، قدرت و رحمت، همه را از خداوند بداند و یاد او را زنده کند. با ذکر و تسبیحات وارده، به ویژه تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) در موقع کار، وقت استراحت و در طول روز و شب، ارتباط خود را با پروردگارش تقویت نماید. (أَلاَ بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ)؛[3] با یاد خدا دلها آرامش مییابد. (فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ)؛[4] مرا یاد کنید تا من هم به یاد شما باشم. (اذْكُرُوا اللهَ ذِكْرًا كَثِيرًا)؛[5] خدا را زیاد یاد کنید. انسان با یاد و حضور خدا در عرصه زندگیاش شخصیت پیدا میکند، خود را نیرومند مییابد، حسّ رضایتمندی و آرامش از درون او موج میزند. کسی که ذاکر خدای قادر متعال است و با تسبیح زهرای اطهر، همسر شایسته امیرمؤمنان(علیهما السلام) و مادر امامان(علیهم السلام) به تقدیس و تنزیه خداوند میپردازد، خدای بزرگ و آگاه و مهربان هم به یاد بنده شاکرش خواهد بود و او را از نعمت حیات بخش و امید آفرینِ آرامش، برخوردار میگرداند. دوری از شیطان و رضایت خداوند امام باقر(علیه السلام) میفرماید: مَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَ فَاطِمَةَ((سلام الله علیها))، ثُمَّ اسْتَغْفَرَ غُفِرَلَهُ، وَهِيَ مِائَةٌ بِالّلِسَانِ، وَاَلْفٌ فِي الْمِیزانِ، وَ تَطْرُدُ الشَّیطانَ، وَتُرْضِيَ الرَّحْمَانَ؛[6] هر که تسبیح فاطمه(سلام الله علیها) گوید و از خداوند آمرزش بخواهد، خداوند او را میآمرزد و آن بر زبان صَدْ است و در میزان هزار، شیطان را از خود دور میکند و خدا را خشنود میسازد. شیطان، همیشه در کمین انسان و دشمن قسم خورده و آشکار اوست.[7] به زشتیها فرمان میدهد[8] و از گناهانش شادمان میگردد هر چند خطاهایش ناچیز و کوچک پنداشته شود. با تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) و مداومت بر آن، خداوند قادر متعال، راههای نفوذ شیطان را بسته و از بندهاش که همواره به یاد اوست، راضی و خشنود میگردد. حسن عاقبت امام صادق(علیه السلام) فرمود: يَا أبَاهٰروُنَ! إنَّا نَأَمُرُ صِبيٰانَنَا بِتَسْبِيحِ فاطِمَةَ(سلام الله علیها)، كَما نَأمُرُهُمْ بِالصَّلوٰةِ فَألْزِمُهُ، فَإنَّهُ لَا يَلْزَمْهُ عَبْدٌ فَشَقِيَ؛[9] ای اباهارون! ما تسبیح فاطمه(سلام الله علیها) را به کودکان خود امر میکنیم، همانطور که نماز خواندن را به آنها فرمان میدهیم؛ پس بر انجام آن استوار باش، و بندهای که آن را ترک ننماید، دچار بدبختی و سوء عاقبت نمیگردد. در این حدیث شریف، دو نکته مورد توجّه قرار گرفته و بر آن تأکید شده است: 1) همانطور که باید به واجبات اهمیت داد به مستحبات نیز باید توجه کرد و در این امور، والدین از فرزندان خود غافل نشوند و آنها را نیز با خود همراه نمایند و سعی کنند فرزندان با مستحبات دینی مأنوس شوند. 2) اینکه با تسبیح آن حضرت(سلام الله علیها)، انسان از شقاوت و بدبختی فاصله میگیرد. این امر زمانی تحقق مییابد که این ذکر، دوام داشته باشد و بر آن مواظبت پیدا شود، خدا را به زبان یاد کند و در قلب به او توجّه کند تا انوار عظمت پروردگار، در وجودش تجلّی یابد و زمینه حسن عاقبت که همیشه یکی از دغدغههای انسان بوده، فراهم آید تا بتواند با قلبی آرام و خاطری آسوده این جهان را با همهی دلبستگیهایش ترک نماید و چشم از جهان فرو بندد. تسبیح فاطمه(سلام الله علیها) برای محفوظ ماندن از خطرات امام صادق(علیه السلام) فرمود: «دو برادر، خدمت پیامبر رسیدند و عرض کردند: برای تجارت، عازم شام هستیم، به ما چیزی بیاموزید تا از خطرات، محفوظ بمانیم. رسول خدا فرمودند: وقتی به کاروانسرا رفتید و نماز عشا را به جا آورید، تسبیح فاطمه(سلام الله علیها) و آیت الکرسی را بخوانید تا صبح از هر خطری محفوظ خواهید بود. در بین راه عدهای دزد آنها را تعقیب کردند. وقتی که آن دو برادر به کاروانسرا رسیدند، دزدان، غلامِ خود را مأمور کردند که تا از حال این دو برادر آگاه شود که آیا خوابند یا بیدار؟ آن دو تاجر که آیت الکرسی و تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) را طبق دستور پیامبر(صلی الله علیه وآله و سلم) خوانده بودند به بستر خواب رفتند و دَر و دیوار بر آنها احاطه شده بود و هر چه غلام جستجو کرد کسی را ندید. برگشت و ماجرا را گزارش کرد. دزدها حرف مأمورشان را باور نکردند و او را متهم به دروغ و ترس نمودند و خودشان موضوع را پیگیری کردند. آنها هم نه چیزی دیدند و نه چیزی شنیدند و دست خالی برگشتند. صبح که آفتاب برآمد در همانجا دو برادر تاجر را دیدند؛ از آنها پرسیدند که شب کجا بودید؟ گفتند: ما همین جا در کاروانسرا بودیم. دزدان گفتند: به خدا قسم ما شب آمدیم به اینجا و چیزی جز دَر و دیوار ندیدیم، بگویید قضیّه چیست؟ گفتند: ما قبل از سفر نزد پیامبر(صلی الله علیه وآله و سلم) رفتیم و از او خواستیم چیزی به ما بیاموزد تا از خطرات در امان بمانیم. آن حضرت به ما توصیه کردند که آیت الکرسی و تسبیح حضرت زهرا(سلام الله علیها) را بخوانیم و ما هم به دستور رسول خدا عمل کردیم. دزدها گفتند: به خدا قسم ما دیگر به دنبال شما نخواهیم آمد و با خواندن این دستور هرگز بر شما مسلّط نخواهیم شد».[10] -------------------------- [1]. وسائل الشيعه، ج6، ص440، أبواب التعقيب، باب7، ح4. [2]. طه، آيه 124. [3]. رعد، آيه 28. [4]. بقره، آيه 152. [5]. احزاب، آيه 41. [6]. وسائل الشيعه، ج6، ص 442، أبواب التعقيب، باب8، ح3. [7]. نک: يس، آيه60. [8]. نک: بقره، آيه 169. [9]. وسائل الشيعه، ج6، ص 441، أبواب التعقيب، باب8، ح2. [10]. المحاسن، ج2، ص 368؛ « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللهِ(عليه السلام) قَالَ: أَتَى أَخَوَانِ رَسُولَ اللهِ فَقَالا: إِنَّا نُرِيدُ الشَّامَ فِي تِجَارَةٍ فَعَلِّمْنَا مَا نَقُولُ، فَقَالَ: نَعَمْ، إِذَا أَوَيْتُمَا إِلَى الْمَنْزِلِ فَصَلِّيَا الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ، فَإِذَا وَضَعَ أَحَدُكُمَا جَنْبَهُ عَلَى فِرَاشِهِ بَعْدَ الصَّلَاةِ فَلْيُسَبِّحْ تَسْبِيحَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ((سلام الله عليها))، ثُمَّ الْيَقْرَأْ آيَةَ الْكُرْسِيِّ، فَإِنَّهُ مَحْفُوظٌ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى يُصْبِحَ، وَ إِنْ لُصُوصاً تَبِعُوهُمَا حَتَّى إِذَا نَزَلَا بَعَثُوا غُلَاماً لَهُمْ يَنْظُرُ كَيْفَ حَالُهُمَا نَامَا أَمْ مُسْتَيْقِظِينَ، فَانْتَهَى الْغُلَامُ إِلَيْهِمَا وَ قَدْ وَضَعَ أَحَدُهُمَا جَنْبَهُ عَلَى فِرَاشِهِ وَ قَرَأَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ وَ سَبَّحَ تَسْبِيحَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ((سلام الله عليها)) قَالَ: فَإِذَا عَلَيْهِمَا حَائِطَانِ مَبْنِيَّانِ، فَجَاءَ الْغُلَامُ فَطَافَ بِهِمَا فَلَمَّا دَارَ لَمْ يَرَ إِلَّا الْحَائِطَيْنِ مَبْنِيَّيْنِ، فَقَالُوا لَهُ: أَخْزَاكَ الله، لَقَدْ كَذَبْتَ بَلْ ضَعُفْتَ وَ جَبُنْتَ، فَقَامُوا فَنَظَرُوا فَلَمْ يَجِدُوا إِلَّا حَائِطَيْنِ، فَدَارُوا بِالْحَائِطَيْنِ فَلَمْ يَسْمَعُوا وَ لَمْ يَرَوْا إِنْسَاناً، فَانْصَرَفُوا إِلَى مَنَازِلِهِمْ، فَلَمَّا كَانَ مِنَ الْغَدِ جَاءُوا إِلَيْهِمَا فَقَالُوا: أَيْنَ كُنْتُمْ؟ فَقَالا: مَا كُنَّا إِلَّا هَاهُنَا وَ مَا بَرِحْنَا، فَقَالُوا: وَ اللهِ لَقَدْ جِئْنَا وَ مَا رَأَيْنَا إِلَّاحَائِطَيْنِ مَبْنِيَّيْنِ، فَحَدِّثُونَا مَا قِصَّتُكُمْ؟ قَالا: أَتَيْنَا رَسُولَ اللهِ(صلي الله عليه وآله و سلم) فَسَأَلْنَاهُ أَنْ يُعَلِّمَنَا، فَعُلِّمْنَا آيَةَ الْكُرْسِيِّ وَ تَسْبِيحَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ((سلام الله عليها))، فَقُلْنَا، فَقَالُوا: انْطَلِقُوا لَا وَ اللهِ مَا نَتْبَعُكُمْ أَبَداً، وَ لَا يَقْدِرُ عَلَيْكُمْ لِصٌّ أَبَداً بَعْدَ هَذَا الْكَلَامِ».
|