|
2. در قاضي، مرد بودن شرط نيست.
حضرت آيت الله صانعي براي اثبات عدم شرط ذکوريت در قاضي مي فرمايند: «ذکوريت و مرد بودن در قاضي شرط نيست و معيار در قضاوت، اعتدال قاضي و بر طريق مستقيم بودن در قضا، علم و معرفت به موازين اسلامي قضا و قوانين است و هيچ دليل معتبري بر شرطيت مرد بودن نداريم و مقتضاي اطلاق مقبوله[40] و الغاي خصوصيّت از تقييد به «رَجُل» در روايت أبي خديجه،[41] عدم شرطيت و صحّت قضاي زن مانند قضاي مرد است. به عبارت ديگر به نظر اين جانب، همه ي عالمان به موازين قضا که داراي اعتدال و وثاقت و بقيه ي شرايط باشند مشمول ادلّه ي جواز قضا بوده و هستند و عرف و عقلا هيچ خصوصيّت و تفاوت بين قضاي مرد و زن نديده و نمي بينند و مناط را همان علم به قوانين و عدالت و بقيه ي شرايط مي داند، نه علم و عدالت مرد و رَجُل بِما هُوَ رَجُل و شارع و قانونگذار اگر بخواهد چنين تعبّدي را اعمال نمايد، نياز به روايات کثيره و ادلّه ي واضح تر و تبيين آن به نحوي که الغاي خصوصيّت نشود، دارد؛ يعني همان طور که شارع براي جلوگيري از عمل به قياس که مطابق با اعتبار بوده به نحوي عمل کرده که: «يُعرَفُ الشّيعة بِتَركِ العَمَلِ بِالقياس»، در امثال مورد هم بايد به همان نحو عمل نمايد. «وَدُونَ إثباتُ ذلِكَ العَمَل خَرطُ القُتاد».[42] کما اينکه مردان از قِبَل ائمه معصومn مجاز در تصدّي قضا هستند، زنان هم از قِبَل آنان مجازند».[43] برخي از فقها همچون مقدس اردبيلي[44]، آيت الله سيد احمد خوانساري[45] و آيت الله منتظري[46] وجود اجماع بر شرط ذکوريت در منصب قضا را مورد خدشه قرار داده اند. ----------------------------- [40]. وسائل الشيعـة، ج27، ص106، أبواب صفات القاضى، باب 9، ح 1. [41]. وسائل الشيعـة، ج27، ص13، أبواب صفات القاضى، باب 1، ح 5. [42]. استفتائات قضايي، ج1، ص37. [43]. ر.ک: احکام بانوان، ص310 ـ 311. [44]. نک: مجمع الفائدة و البرهان، ج12، ص 15. [45]. نک: جامع المدارک فى شرح المختصر النافع، ج 6، ص 7. [46]. نک: نظام الحکومـة فى الإسلام، ص 119.
|