|
الف) كشتن غيرمسلمان توسط مسلمان
مشهور فقيهان معتقدند كه اگر مسلمان، غيرمسلمانى را به قتل رساند، قصاص نمی شود و تنها بايد ديه غيرمسلمان را به خانواده اش بپردازد. صاحب جواهر مى نويسد: در اين مسأله خلاف قابل اعتنایی نيافتم، بلكه اجماع محصّل و منقول بر آن دلالت دارد.[67] تنها مخالف از فقيهان شيعى، شيخ صدوق در كتاب المقنع است. وى گفته است : اگر مسلمانى دست كافر معاهد را قطع كند، خانواده كافر مى توانند قصاص كنند و تفاضل ديه را به مسلم بپردازند و يا اينكه ديه أخذ كنند.[68] البته شيخ صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه عقيده دارد: مسلمانى كه كافر ذمى را به قتل برساند، كشته خواهد شد، ولى اين كشتن از باب قصاص نيست، بلكه به جهت مخالفت با امام المسلمين در معاهداتى است كه به امضا رسانده است. وى در اين باب مى نويسد: كيفر آن كس كه با امام مخالفت ورزد و يكى از كفار را عمداً به قتل برساند، قتل است؛ نه به جهت حرمت خون كافر، بلكه به خاطر مخالفت با امام المسلمين.[69] همچنين برخى فقيهان؛ چون ابن جنيد اسکافی و حلبى فتوا داده اند كه اگر مسلمانى كشتن كفار را تكرار كند، به عنوان كيفر كشته می شود، نه به عنوان قصاص. از اين رو، رأى اين دو فقيه و نيز شيخ صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه را نبايد به عنوان مخالف در برابر مشهور تلقّى كرد و تنها مخالف، شيخ صدوق در كتاب المقنع است. ------------------------ [67]. جواهرالكلام، ج 29، ص 108. [68]. المقنع، ص 534. [69]. من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 92، ذيل حديث 299.
|