|
اشاره
يکي از مهمترين مباحث مطرح در ميان فعالان حقوق بشر، رعايت حقوق کودکان در جنبههاي مختلف است. کودکان و خردسالان که يکي از پايهها و زيرساختهاي جوامع بشري را تشکيل ميدهند، در قوانين بينالمللي، منطقهاي و کشوري، داراي حقوقي هستند که گاه به نظر ميرسد قوانين موضوعه در اين بخشها از جهاتي با یکدیگر همخواني لازم را ندارند. ازجمله؛ يکي از پرسشهايي که در بدو امر براي فعّالان جهاني حقوق بشر همواره مطرح بوده و هست اين است که: نظر اسلام درباره « حقوق کودکان » چيست؟ و آيا ميتوان راهکاري يافت که قوانين موضوعه و قوانين عقل جمعي بشري را با قوانين شريعت تطبيق داد؟ چه راهکارهايي در انديشه ديني براي کرامت و حفظ جايگاه آنان وجود دارد؟ و آيا در مقابل کودک آزاری ـ همانگونه که عقل جمعي بشري در قالب کنوانسيونها، قوانيني براي مقابله با آن وضع کرده است ـ در دين، میتوان راهکارها و قوانینی یافت؟ و نگاه دينی در برابر ناهنجاريهاي انجام شده توسط کودکان چيست؟ و اگر کودکي جرمي مرتکب شد با بزرگسال يکسان تلقي شده و مجازاتي همسان، در نظر گرفته شده است؟ و پرسشهای دیگری که میتواند عرصه گفتگو و مبادله افکار قرار گیرد. آنچه در پي ميآيد گفتگوي آقاي کريستين سالازار (Mr. Christian Salazar Volkmann) سفير يونيسف در ايران است که در ماه پاياني سال 1385 خورشيدي در شهر قم با حضرت آيتالله العظمي صانعي در باره موضوعات و پرسشهایی که بدان اشاره نمودیم؛ انجام شده، و پاسخهای آن از سوی حضرت آيـت الله العظمی صانعی ارائه گردیده است. اهميت اين ديالوگ از اين جهت مهم است که آقای سالازار، علاوه بر سفير يونيسف بودن، خود از پژوهشگران حقوق بشري ـ به ویژه با گرایش حقوق کودک ـ ، در مجامع مختلف و مسيحي مذهب در کشورهای مختلف بوده و هست. وي هنگامي که در اين گفتگوي رو در رو، با نگرش و ديدگاههاي عالمانه حضرت آيت الله العظمي صانعي پيرامون حقوق کودک و ديدگاه فقها پيرامون جاري نبودن حدود در زمان غيبت و همچنين سختگيري اثبات برخي حدود براساس آيين دادرسي اسلام و مسأله تساوي حقوق مسلمان با غير مسلمان آشنا ميشود، تحت تأثیر افکار معظم له قرار گرفته تا جايي که خطاب به ايشان ميگويد: « با همين مطالب مختصري که از اسلام مطرح کرديد، مرا تشويق کرديد که مسلمان بشوم ! » اميد است با گشوده شدن باب تحمّل بيشتر و سعة صدر در نشر انديشهها، بتوان بيش از پيش برداشتهاي نوگرايانه از اسلام را، در معرض و ديد جهانيان قرار داد. إنشاءالله. لازم به ذکر است در ابتداي اين دفتر ـ قبل از پرداختن به گفتگو ـ بيانية حضرت آيت الله العظمي صانعي به مناسبت روز جهاني کودک به مطلع اين دفتر مزيّن گرديد. چنانکه در پايان اين دفتر نيز ـ همانند دو دفتر پيشين ـ فتاوا و استفتائات ارزشمند و کاربردي معظم له در حوزة « حرمت کودک آزاري » و « تشکيل نظام ويژه دادرسي کودکان و نوجوانان » به آن اضافه گرديده است.
|