قرينه ديگرى كه ظهور آيات تحريم را مقيد به نوع استهلاكى از ربا مى نمايد آن است كه آيات تحريم ربا در كنار آيات انفاق قرار گرفته اند و اين اقتران كه گاه در صدر و ذيل يك آيه واقع شده، مانند آيه شريفه: (يَمْحَقُ اللهُ الرِّبَا وَيُرْبِى الصَّدَقَاتِ وَاللهُ لاَ يُحِبُّ كُلَّ كَفَّار أَثِيم)[1] حاكى از اين نكته مهم است كه رباى حر ام آن جايى است كه شما موظف به انفاق هستيد. در حقيقت گناه بزرگ ربا كه هر درهم از آن به زناى با محارم تشبيه شده و خوددارى نكردن از آن اعلام جنگ با خدا و رسول است به دليل ظلم آشكارى است كه رباخوار در حق ضعفاى جامعه مرتكب مى شود و كسانى را كه بايد به آنان انفاق كند و فقر آنان را درمان نمايد با گرفتن بهره روز به روز فقيرتر مي نمايد. به عبارت ديگر: خطر عظيم و معصيت بزرگ رباخواران آن است كه «ربا» را به جاى «انفاق» نشانده اند و در جايى كه بايد ترحم و دستگيرى نمايند ظلم و اجحاف نموده اند.

و بديهى است اين اقتران، به ضميمه مناسبت حكم با موضوع در بيان مجازات خورندگان ربا از جمله قوى ترين قراين براى تقييد ادله تحريم به رباى استهلاكى است كه مورد آن افراد فقيرند كه براى رفع نياز و كاستن از فقرشان به گرفتن ربا و پرداخت سود روى آورده اند، اما به دليل عدم توان در پرداخت اصل مال و سود آن ناچارند ـ اضعاف مضاعف ـ چند برابر بپردازند و در نهايت به خودفروشى و تسليم عِرض خود به رباخور دست خواهند زد. چنين مالى واقعاً آتشى است كه در شكم رباخور افتاده و او را مانند ديوانگان نموده است.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. بقره، آيه، 276.