خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد. در اسلام در حدّ اعلايى به زيبايى توجّه شده است. از اين رو، اسلام دين ذوق كش نبوده و بايد به دليل و جهت مبارزه اسلام در مورد غنا تأمّل و توجه بيشترى نماييم كه آيا جهت آن، مبارزه با زيبايى است يا مقارنت با امر ديگرى كه بر خلاف استعدادى از استعدادهاى فردى يا اجتماعى انسان است؟

«غنا» يكى از مصاديق بارز مفاهيم مجمل در فقه اسلامى است. در مراجعه به كتب اهل لغت و همچنين تعاريف ارائه شده توسط فقها، به تعريف روشن و واضح و قابل اشاره اى دست نمى يابيم. امّا در بعضى از تعاريف ارائه شده فقهاى بزرگوار، از احاله ى آن به عرف سخن به ميان آمده و از مراجعه آنان به اهل لغت نيز همين را مى توان دريافت، زيرا كه آنها اهل لغت را اهل عرف مى دانسته و براى رسيدن به فهم عرف سراغ آنها رفته اند.

از ميان دلايل چهارگانه براى استنباط حكم اين مسأله فقط به روايات رسيده در اين باب مى توان استناد كرد، زيرا ماهيت غنا به گونه اى است كه مجالى براى استناد به حكم براى عقل باقى نمى گذارد. به اجماع نيز نمى توان استناد كرد، چون علاوه بر مدركى بودن آن، در بهترين حالت دليل بر قدر متيقّن از اين مسأله خواهد بود، زيرا اينجا مسأله مورد اختلاف و اجتهاد مى باشد و از آنجا كه در استناد به قرآن به رواياتى كه مبيّن و مفسّر آنهايند مراجعه شده، اين آيات در ذيل روايات مورد بررسى و كنكاش قرار مى گيرند.

فقها در استنباط حكم حرمت غنا از اين روايات به دو گروه شده اند، عده اى قايل به حرمت مطلق غنا و ديگرى قايل به حرمت غنا لهوى شهوانى و مقارن با ساير محرّمات شده است.

به نظر مى رسد، علاوه بر اشكالاتى كه به هر يك از اين روايات در مقام استنباط حرمت ذاتى وارد است، همه اين روايات به گونه اى خاصّ از غنا كه در زمان صدور روايات رايج و متدوال بوده انصراف دارند. نمونه هايى كه از تاريخ و سيره ها بيان شده گواه بر اين مطلبند. رواياتى كه غناى در عروسى، حداء، عيد قربان و فطر و در قرائت قرآن را مستثنى كرده اند نيز بر اين مطلب دلالت مى كنند كه غنا مطلقاً حرام نبوده و فقط گونه اى خاصّ از آن حرام مى باشد.

مرحوم محقّق سبزوارى، مرحوم فيض كاشانى، سيّد ماجد بحرانى و سيّد مهدى كشميرى همگى بر اين باورند كه روايات دلالت كننده بر حرمت، به نوع خاصّى از غنا كه در زمان صدور روايات رايج بوده، دلالت دارند؛ مواردى كه در صدد ترويج فساد، فحشا و بى بند و بارى؛ يعنى غناى لهوى مقرون به محرّمات ديگر.

همچنين از مصداق قرار گرفتن غنا براى «زور»، «قول الزور» و «لهو الحديث» در بعضى روايات مى توان به تنقيح مناط و توسعه ملاك، حرمت غنا در صورت مقارنت و مصاحبت با آنها را استنباط كرد.