(س 1252) علّت عدّه نگه داشتن زنها پس از طلاق چيست؟ اگر زنى صيغه مى شود و از لوازم جلوگيرى از باردارى استفاده كند، آيا باز بايد عدّه نگه دارد؟

ج ـ عده، تنها در رابطه با حمل ولد و استبراى رَحِم نمى باشد؛ بلكه داراى مصالح عاليه ديگرى مى باشد كه يكى از آن ها ارتباط فراوان و هر روز نداشتن زن با هر مردى است كه موجب ضررهاى روحى و جسمى خواهد بود، و در طلاق يكى از حكمت هايش اين است كه اين مدت زن و شوهر شايد به همديگر برگردند و كانون خانوادگى گرم شود؛ به هرحال زن در فرض دخول بايد عدّه نگه دارد هر چند رحمش را بيرون آورده باشد و حكمت ها ونكته هاى عدّه فراوان است و قانونگذار كه خداوند است و به همه امور، آگاه است و همه منفعت ها و ضررها را مى داند، عدّه را براى همگان قرار داده است. 24/12/82

(س 1253) در پاسخ سؤالى مربوط به « نگه داشتن عدّه براى بانوانى كه از راههاى جلوگيرى (نظير قرص و ساير ابزارها) استفاده مى نمايند و يقين دارند حامله نخواهند شد». فرموده ايد: «عده تنها در رابطه با حمل ولد و استبراى رحم نيست؛ بلكه داراى مصالح عاليه ديگرى مى باشد».

در باره موارد اهم از حمل ولد و استبراى رحم، «مصالح عاليه ديگرى» كه بر ضرورت نگه داشتن عدّه با فرض مذكور وجود دارد، به صورت اقناعى و به طور مشروح بيان فرماييد تا از نظر عقلى و منطقى، قابليت پذيرش براى اشخاص داراى تحصيلات عاليه و متخصصين امر را نيز داشته باشد؟

ج ـ مسئله احتمال رجوع زوج در عده، و مشروع نشدن كارهايى شبيه زنا و توجه به بازگشت زن و مرد به كانون گرم خانوادگى از نظر ما و از نظر اسلام، از اهميّت بالايى برخوردار است. 22/2/82

(س 1254) مدّت عدّه در عقد دايم چند روز است، و با توجه به اينكه ايّام عادت در زنها متفاوت است، آيا سه طُهر است يا زمان مشخّصى دارد؟

ج ـ مدّت عدّه اگر زن حيض مى بيند، سه بار حيض ديدن بعد از طهر غير مواقعه اى است كه طلاق در آن واقع شده است، و فاصله حيضها هر چند روز باشد، اشكال ندارد؛ و اگر حيض نمى بيند، بايد سه ماه عدّه نگه دارد. 30/8/71

(س 1255) اگر زن مطلّقه اى كه در عدّه طلاق است، با خوردن قرص، كارى كند كه زودتر از موعد هميشگى قاعده شود، آيا باز هم پس از سه طُهر، عدّه اش تمام مى شود؟

ج ـ آرى، تمام مى شود و معيار در تمام شدن عدّه، ديدن خون حيضِ سوم است.

21/8/78

(س 1256) زنى از شوهرش طلاق رِجعى يا بائن با بذل مَهريّه گرفته، امّا مدّعى است كه به دليل اختلافاتى كه داشته از شش ماه پيش از طلاق و تا هنگام انجام دادن آن، با شوهرش نزديكى نكرده، آيا در اين صورت نگه داشتن عده طلاق بر اين زن واجب است
يا خير؟ در صورتى كه آن زن خود را ملزم به نگه داشتن عده طلاق نداند و يك ماه بعد از وقوع طلاق با مرد ديگرى ازدواج موقت كند، حكم ازدواج دوم چيست؟ آيا به شوهر دوم بر فرض وجوب عده، حرام مؤبّد است يا خير؟

ج ـ بعد از انجام طلاق، عدّه لازم است، ولو اينكه چند ماه قبل از طلاق نزديكى حاصل نشده باشد؛ و ازدواج در عده غير ولو عقد موقّت هم باشد، حرام است؛ همچنين اگر زنى را براى خود عقد كرده و بعد معلوم شده كه در عدّه بوده، چنانچه هيچ كدام نمى دانسته اند كه زن در عدّه است يا نمى دانسته اند كه عقد كردن زن در عدّه حرام است، آن زن بر او حرام نمى شود، هر چند با او نزديكى كرده باشد؛ ليكن عقد به هر صورت باطل است. 24/4/78

(س 1257) شخصى زن خود را به طلاق بائن، مطلّقه نموده و در ايّام عدّه، با عقد جديد با او ازدواج مى كند و قبل از دخول، او را طلاق مى دهد. آيا لازم است كه زن، عدّه طلاق اوّل را تكميل كند يا بايد براى طلاق دوم، عدّه نگه دارد؟

ج ـ بايد عدّه طلاق اوّل را تكميل نمايد؛ و طلاق دوم چون قبل از دخول است، عدّه ندارد. 24/12/77

(س 1258) مثلا من با دخترى ازدواج موقت نمودم وبعد از نزديكى، مدت را به او بخشيدم و بعد از يك هفته دوباره به او رجوع نمودم و بعد از سه روز مدت را به او بخشيدم؛ ولى نزديكى صورت نگرفته. آيا در اين صورت زن نيازى به نگهدارى عدّه متعه دارد يا خير؟ و اگر دارد، از بخشش اول كه نزديكى شده بود شروع مى شود، يا از بخشش دوم كه نزديكى صورت نگرفته بود؟

ج ـ گرچه بخشش دوّم چون مدخوله نبوده، عدّه ندارد؛ ليكن بايد عدّه بخشش اولى را نگه دارد و تا آن عدّه كه از زمان بخشش اوّل شروع شده تمام نشده، آن زن در عدّه است و حقّ ازدواج به غير را ندارد؛ و نا گفته نماند كه همه اين احكام منوط به صحّت عقد متعه باكره با شرايطش كه يكى از آن ها اذن ولىّ است، مى باشد والاّ مسئله، احكام ديگرى به علاوه از بطلان عقد را مى طلبد. 18/5/81

(س 1259) زنى به مدّت يك شب صيغه موقت گرديده و در همان شب نيز نزديكى و دخول انجام گرفته، و زن نيز با خوردن قرص ضد حاملگى اطمينان به نبودن حمل يافته و پس از ديدن حيض اول و يك هفته مانده به حيض دوم، اقدام به ازدواج دايم با شخص ديگرى نموده است. در اين مورد، تكليف چيست؟ آيا ازدواج دوم (دايم) صحيح است؟ آيا زن مى تواند پس از ديدن دو حيض ديگر، مجدداً با همين شخص صيغه عقد دايم بخواند (اعاده نمايد)؟ باتوجه به اينكه مرد، از در عدّه بودن زن بى اطّلاع بوده، آيا فرد ديگرى كه از اين موضوع اطّلاع دارد، در صورتى كه مى داند آن زندگى متلاشى مى شود، بر او واجب است شوهر را مطّلع كند؟

ج ـ عده متعه در زنى كه حيض مى بيند، دو حيض است كه بعد از تمام شدن يا بخشيده شدن مدّت، تحقّق پيدا مى كند، و حيض در همان زمان و يا بخشيده شدن مدت، جزء عدّه محسوب نمى گردد؛ و عده زنى كه حيض نمى بيند و در سنّ مَن تحيض است، چهل و پنج روز است و ازدواج در عده غير، ولو عده متعه، باطل است؛ و چنانچه زنى را براى خود عقد كرده و بعد معلوم شده كه در عدّه بوده، چنانچه هيچ كدام نمى دانسته اند كه زن در عدّه است يا نمى دانسته اند كه عقد كردن زن در عده حرام است، آن زن بر او حرام نمى شود، هر چند با او نزديكى كرده باشد، ليكن عقد به هر صورت باطل است؛ و اعلام به زوج و آگاه نمودن او به اينكه زن در عدّه است، نه تنها واجب نيست ـ چون اعلام آن حقوق الله است ـ بلكه با فرض متلاشى شدن زندگى و آبروريزى و مفاسد ديگرى كه مترتّب بر آن است، حرام و غير جايز است و مسلمان بايد از آن اجتناب نمايد. 24/4/78

(س 1260) با توجه به اينكه امروزه با عمل جرّاحى، پزشكان قادر هستند تا لوله هاى رَحِم زنان را براى جلوگيرى از باردارى ببندند، در اين صورت آيا زنان مطّلقه، بايدنگه دارند؟ آيا در مدت عدّه تغييرى به وجود نمى آيد؟

ج ـ اگر در سن زنانى هستند كه حيض مى بينند با فرض دخول، عدّه دارند هر چند رَحِمشان را هم بيرون آورده باشند، چه رسد به بقيّه موارد؛ و عده آنان اگر حائض نمى شوند، در عقد دايم سه ماه، و در عقد موقّت، چهل و پنج روز است. 1/2/86

(س 1261) زنى كه با عمل جرّاحى، رَحِمش برداشته شده و لوله هايش را بسته اند و از نظر پزشكى، يقيناً و قطعاً آبستن نمى شود، اگر طلاق بگيرد، آيا واجب است كه عدّه نگه دارد يا حكم زن يائسه و زير نُه سال را دارد؟

ج ـ زنى كه رَحِمش را در آورده اند، ولى در سنّ كسى است كه حيض مى بيند، بايد بعد از طلاق، عدّه نگه دارد، ولو يقين دارد حامله نمى شود. 26/11/70

(س 1262) اگر مردى، زن خود را به طلاق بائن، مطلّقه نمايد و در ايّام عدّه با او وطى به شبهه نمايد، حكم مسئله چيست؟

ج ـ حرمتى بر او مترتّب نيست، چون شبهه است؛ اما عدّه شبهه دارد و آن هم به قدر طلاق است كه از زمان وطى، به اندازه يك عدّه طلاق نگه مى دارد و كامل كردن عدّه طلاق لازم نيست. 16/8/78

(س 1263) آيا زِنا، عدّه دارد يا خير؟

ج ـ زنا، عدّه ندارد. 9/4/77

(س 1264) زنان متّهمه كه عدّه نگه نمى دارند، صيغه كردن آنها چه حكمى دارد؟

ج ـ متعه نمودن آنها جايز است؛ ليكن بعد از متعه بايد عدّه نگه دارند، و تنها زنا است كه عدّه ندارد. 6/12/71

(س 1265) زنى منى شوهر خود را در ايّام نامزدى قبل از دخول در حال ملاعبه، جذب كرده است. حال شوهرش او را قبل از دخول، طلاق داده است. آيا اين زن، عدّه طلاق دارد يا خير؟

ج ـ عدّه او به وضع حمل است. 24/12/76

(س 1266) دخترى را براى پسرى عقد كرده اند و در زمان عقد، پسر از دُبر با او نزديكى مى كند و بعد او را طلاق مى دهد و پيش از آنكه عده او تمام شود، او را شوهر مى دهند. حكمش چيست؟

ج ـ به نظر اين جانب، دخول در دُبُر، موجب عدّه نمى شود؛ اگر چه احتياط مستحب اين است كه عدّه نگه دارد، به علاوه كه بر فرض وجوب عده و حرمت تزويج، اعلام هم غير لازم، بلكه در بعضى از موارد، حرام است. 15/7/74

(س 1267) آيا زنى كه در عده باين يا وفات است، مى تواند به مسافرت برود؟

ج ـ اشكال ندارد. 18/4/76