(س 2176) برخى از معلولان به علّت ناتوانى اندام هاى تكلّمى، كلمات نماز را بسيار نامفهوم و كُند و ناقص ادا مى كنند. قرائت آنان چه حكمى دارد؟ آيا بايد تحت آموزش خاص و تمرينات گفتار درمانى و فيزيوتراپى كه بعضاً بسيار پرهزينه هستند، قرار گيرند تا بتوانند كلمات را در حدّ قابل فهم ادا كنند، يا اين كه در همين حدّ كه در توانايى آنهاست، كافى است.

ج ـ به همان مقدار كه توانايى دارند اكتفا مى شود و به بيشتر از آن مكلّف نيستند، و ديگران هم در اين رابطه تكليفى ندارند. 18/2/79

(س 2177) آن دسته از كودكان استثنايى (ناشنواى مطلق) كه اصلاً تكلّم ندارند يا تكلّم بسيار نامفهومى دارند، در قرائت نماز مشكل دارند و اداى اين كلمات براى آنان بسيار سخت است. اگر از قلب خود بگذرانند، كافى است يا حتماً بايد در حدّ امكان كلمات را ادا كنند؟

ج ـ به هر مقدار كه مى توانند كلمات را ادا كنند، كفايت مى كند و اگر نمى توانند علاوه بر آن كه از قلب خود مى گذرانند به نحوى از انحا به آن اشاره نمايند، چون اشاره آنها به جاى قرائت است. 12/2/79

(س 2178) موقع قرائت نماز، لازم است كه نمازگزار طورى بخواند كه بشنود، افراد ناشنوا اگر بخواهند طورى بخوانند كه خودشان بشنوند، صدايشان خيلى بلند مى شود. حكم قرائت آنان چگونه است؟

ج ـ همين مقدار كه تُن و جوهره صدا، آشكار شود و ديگران بشنوند، كفايت مى كند، هرچند خود قارى، صداى خودش را به دليل ناشنوايى نشنود. 12/2/79