(س 1005) كثيرالسفر به چه كسى گفته مى شود؟ همچنين اگر كثيرالسفر، ده روز در جايى يا در وطن خود بماند، نمازش چگونه است؟

ج ـ «كثيرالسفر» كسى است كه زياد مسافرت مى كند، به گونه اى كه حداقل قبل از ده روز، يك مسافرت شرعى داشته باشد. چنين كسى اگر ده روز در جايى بماند، سفر اول، نماز او شكسته و سفر دوم، تمام است. 15/4/73

(س 1006)با چند بار سفر كردن در ماه مبارك رمضان، شخص كثيرالسفر مى شود؟

ج ـ در صورتى كه مرتباً قبل از ده روز، يك سفر چهار فرسخى برود و ده روز در يك جا نماند و اين عمل حدّاقل بناء است، سه ماه ادامه يابد، نماز و روزه چنين شخصى در سفر و حَضَر، تمام است. 14/12/77

(س 1007) آيا اشخاصى كه به مدّت يك ماه فقط براى كارآموزى از وطن به محلّ كار رفت و آمد مى كنند و يا منبر مى روند، مصداق كثيرالسفر هستند يا خير؟

ج ـ تحقّق ملاك كثيرالسفر در اين گونه موارد، مشكوك است و حكم سفر بر آن بار مى شود. آرى، اگر هر روز مى روند و بر مى گردند، بعيد نيست كه احكام كثيرالسفر بر آن ها بار شود. 3/10/78

(س 1008) آيا معيار كثرت در كثيرالسفر مسافرت در رابطه با شغل اوست، يا اينكه شغل مطرح نيست و فقط كثرت سفر، كافى است؟

ج ـ معيار، همان كثرت سفر است، چه در رابطه با شغل باشد، يا غير شغل. 12/11/74

(س 1009 )كسانى كه هميشه بايد هفته اى يك بار يا بيشتر يا كم تر به جايى كه بيش از هشت فرسخ است، مسافرت كنند، مانند محصّل و معلّم و سبزى كار و باغدار و ميوه فروش، كه مسافرت، لازمه شغل آنان است، آيا نسبت به نماز و روزه، مانند كسانى اند كه سفر، شغل آن هاست و وظيفه شان تمام است يا بايد مثل ديگر مسافران، نماز را شكسته بخوانند و روزه بگيرند؟ بنا بر شقّ اوّل، اگر اتّفاقاً ده روز در وطن يا جاى ديگر ماندند، در سفر چندم تكليفشان تمام است؟ و اگر راننده براى راه انداختن ماشينش با وسيله ديگر از وطن خود يا از غير وطن براى خريد لوازم به هشت فرسخى برود، تكليفش نسبت به قصر و اتمام چيست؟

ج ـ يكى از مناط ها و معيارهاى تمام بودن نماز و صحّت روزه در سفر، زيادى سفر و كثرت آن است و اين معنا با اين كه انسان بنا داشته باشد براى مدّتى نسبتاً طولانى، حدّاقل قبل از ده روز يك مسافرت كند، محقّق مى شود و در اين جهت، فرقى بين سفر شغل و غير شغلى نيست. 2/12/78

(س 1010) حكم نماز و روزه طلاّبى كه در هر هفته، سه شبانه روز در محدوده چهل كيلومترى برنامه تبليغى دارند، چيست؟

ج ـ اگر مسافرت آن ها معمولاً قبل از ده روز است، چه در رابطه با شغل يا غير آن، كثيرالسفر محسوب مى شوند. 24/12/74

(س 1011) حكم نماز و روزه سربازان در وطن يا غير وطن چگونه است؟ اگر اينها بعد از مدّت آموزشى در همان جا به سمت رانندگى مشغول شدند، چگونه است؟ دانشجويان تربيت معلّم و بورسيه ها كه هر ماه از دولت حقوق دريافت مى نمايند و كلاًّ در مدّت تحصيل، هزينه شان با دولت است و از شروع تحصيل در استخدام دولت هستند، حكم نماز و روزه شان چگونه است؟ اگر بر خلاف نظريه شما عمل نموده باشند، حكم اعمال گذشته شان چگونه است؟ بايد قضا نمايند يا خير؟

ج ـ همه كسانى كه بنا دارند براى مدّتى، ولو به مدّت سه ماه، مثلاً حدّاقل قبل از ده روز يك مسافرت داشته باشند، نمازشان به حكم كثيرالسفر، همه جا تمام است و نسبت به اعمال گذشته هم اگر مطابق با فتواى كسى كه آن زمان از او تقليد مى نموده نباشد، قضا نمودن آن ها مطابق با احتياط و مطلوب است. 23/7/78

(س 1012)ما كاركنان اقمارى (14 روز كار ـ 14 روز استراحت) هستيم. وضعيّت كارى ما اين گونه است كه از وطن خود براى مدّت چهارده روز به محلّ كار مى رويم و هر كدام از ما از يك شهرستان هستيم. در محلّ كارمان استراحتگاهى وجود دارد كه روزانه از آن جا تا محلّ كار كه بيش از بيست تا پنجاه كيلومتر مسافت است، در رفت و آمد هستيم. نيز در مدّت چهارده روز كار، پيش مى آيد كه ما به مأموريت تا مسافت صد كيلومتر نيز برويم و در آن محل براى مدّت يك يا دو روز، اقامت كنيم. حكم نماز و روزه ما چگونه است؟

ج ـ اگر در مدّت استراحت، قبل از ده روز يك سفر به مسافت شرعى داشته باشيد، در غير سفر اوّل، در تمام محل هايى كه مسافرت مى كنيد، نمازتان تمام است؛ ولى اگر چهارده روز استراحت را در وطن هستيد و قبل از ده روز مسافرت نمى كنيد، نمازتان شكسته است و به شما كثيرالسفر نمى گويند؛ زيرا كثيرالسفر به كسى مى گويند كه حدّاكثر ده روز در يك جا نماند. 8/11/78

(س 1013) سربازانى كه نمى توانند قصد ده روز كنند (چون قبل از ده روز يك بار به بيشتر از مسافت شرعى مى روند و مجدّداً به پادگان محلِ اقامت خود برمى گردند)، در صورتى كه مى دانند سه ماه بيشتر در اين پادگان مستقر نيستند، حكم نماز و روزه آنان چگونه است؟ حداقل چند ماه مسافرت براى صدق كثرت سفر، كافى است؟

ج ـ در صورتى كه مرتباً قبل از ده روز، يك سفر چهار فرسخى بروند و ده روز در يك جا نمانند، كثيرالسفرند و نماز و روزه آنان تمام و صحيح است، هر چند مدت اقامت در محل و مسافرت سه ماه باشد؛ و تقريباً سه ماه (با فرض آنكه سفرهاى متعدد دارند) براى صدق كثرت سفر، كافى است.

(س 1014) تكليف نماز و روزه معلّمانى كه در هر هفته، سه يا چهار روز در محدوده سى كيلومترى تدريس دارند، چيست؟ مأموران دولت كه در هفته چهار يا پنج روز براى بازرسى سفر مى كنند، چطور؟

ج ـ نماز و روزه آن ها چون كثيرالسفرند، تمام و صحيح است، مگر اينكه ده روز در جايى بمانند، كه با اين فرض، در سفر اول، نماز آن ها شكسته، و در سفرهاى بعدى تمام است، به شرط آنكه مأموران دولتى در هر سفر، مقدار مسافت شرعى را طى كنند. 24/12/74

(س 1015) در هر سال، جمع كثيرى از دانشجويان غير بومى وارد دانشگاه مشهد مى شوند. برخى از آنان از شهرهاى ديگر استان خراسان هستند كه معمولاً هر هفته به وطن خود برمى گردند، و فاصله محلِ تحصيل تا وطن آن ها هم بيش از مسافت شرعى است، و در دوران تحصيل اين رفت و آمد هر هفته ادامه دارد. تكليف نماز و روزه آنان چگونه است؟ به نظر حضرت عالى، آيا وظيفه كسى كه شغل او سفر است، با كسى كه شغل او در سفر است، فرق مى كند؟

ج ـ يكى از مناطها و معيارهاى تمام بودن نماز و صحّت روزه در سفر، زيادى سفر و كثرت آن است و اين معنا، با اينكه انسان بنا داشته باشد براى مدتى نسبتاً طولانى حدّاقل قبل از ده روز، يك مسافرت شرعى كند، محقّق مى شود، و در اين جهت فرقى بين سفر شغلى و غير شغلى نيست. بنابراين، دانشجويان عزيز مشهدى و ديگران، چون هر هفته در طول مسافت شرعى مسافرت مى كنند، نمازشان تمام است. 30/9/74

(س 1016) اين جانب حدود سى سال در تهران ساكن بودم، ولى در حال حاضر به علّت تهيّه و خريد مسكن، در يكى از شهرك هاى اسلامشهر ساكن هستم و قصد اقامت دايمى در اينجا را ندارم. با توجه به اينكه محلِ كارم در تهران است و هر روز فاصله محلِ سكونت و محلِ كار را طى مى كنم، حكم نماز و روزه در اين دو مكان را بيان فرماييد؟

ج ـ شهركى كه محلِ سكونت فعلى شماست، ولو قصد ماندن هميشگى در آن را نداريد، براى شما در حكم وطن است و نماز و روزه، تمام و صحيح است، و اگر فاصله بين محلِ سكونت تا تهران، مسافت شرعى باشد، چون مرتباً سفر مى كنيد، در حكم كثيرالسفريد و نماز و روزه، تمام و صحيح است؛ و اگر كمتر از مسافت شرعى هم باشد، نمازتان تمام است، چون مسافر نشده ايد. 10/9/75

(س 1017) شخصى كه شغلش رانندگى در بيش از مسافت شرعى است، اگر براى تهيّه لوازم يدكى وسيله نقليه خود يا گرفتن مدارك و اسناد مورد نيازش، چه با وسيله خودش يا وسيله نقليه عمومى، به بيش از مسافت شرعى، مسافرت نمايد. حكم نمازش چگونه است؟

ج ـ كسى كه بنا دارد براى مدت طولانى، قبل از ده روز، يك بار به سفر چهار فرسخى برود، نماز و روزه اش تمام و صحيح است، چه در رابطه با شغل و چه غير شغل (مثل زيارت، سياحت و ديد و بازديد)، مسافرت كند، چون معيار در تمام شدن نماز، كثرت سفر است، نه شغل بودن سفر و نه شغل در سفر. 13/2/75

(س 1018) شخصى كه شغلش در سفر است، اگر پانزده روز به مسافرت شغلى نرود، ولى براى ديدار دوستانش به مسافرت عادى برود. آيا بعد از سپرى شدن اين ايام و شروع مسافرت شغلى، نماز را بايد تمام بخواند يا شكسته؟

ج ـ اگر ده روز در يك جا نماند، نماز او تمام است، چون حكم كثيرالسفر بر او بار مى شود. 18/2/75

(س 1019) شخصى كه قبلاً راننده برون شهرى بوده، ولى اكنون در محدوده شهر به كار رانندگى اشتغال دارد، اگر بخواهد بعضى مواقع در خارج از حدّ ترخّص رانندگى كند، تكليفش در مورد نماز و روزه چيست؟

ج ـ اگر بنا دارد كمتر از سه ماه، به اندازه مسافت شرعى سفر كند يا بين سفرهاى او، بيش از ده روز فاصله شود، در سفر، نمازش شكسته است. 11/7/69

(س 1020) تكليف نماز و روزه تجّارى كه اكثر ماه هاى سال چه در داخل و چه خارج از كشور مشغول تجارت هستند، چيست؟

ج ـ به طور كلّى، اگر مسافرت آن ها معمولاً قبل از ده روز، چه در رابطه با شغل يا غير آن باشد، كثيرالسفر محسوب مى شوند. 24/12/74