(س 678) چنانچه شخصى ناچار باشد در محلى كه غصبى است، نماز بخواند (چرا كه در غير اين صورت نمازش قضا مى شود) و صاحب محل نيز نارضايتى خود را اعلام كرده باشد، تكليف چيست؟

ج ـ در صورت اضطرار، نمازش صحيح است، چون چاره اى غير از آن ندارد.

(س 679) آيا نماز خواندن در مكانى كه نجس ولى خشك است، جايز است؟

ج ـ مانعى ندارد، ليكن محلِ سجده، مثل مهر، بايد پاك باشد. 9/2/74

(س 680)اگر كسى در جايى كه مى دانسته نجس است، ولى فراموش كرده، نماز بخواند، آيا نمازش صحيح است؟

ج ـ نماز خواندن در جاى نجس، اگر آن محل خشك باشد يا رطوبت مسريّه نداشته باشد، صحيح است و فقط جاى سجده بايد طاهر باشد. 30/11/77

(س 681)محلّ قدمين نماز شخصى غصبى ولى محلّ سجودش مباح است. نمازش چه حكمى دارد؟

ج ـ نماز او باطل است، چون در مكان مصلّى شرط است كه غصبى نباشد. 27/2/78

(س 682) پدر خانواده اى فوت كرده و بچّه ها هم بالغ نيستند. آيا مى توان در آن خانه نماز خواند؟ آيا داماد اين خانواده مى تواند در آن خانه، نماز بخواند؟ سايرين چه طور؟

ج ـ رفت و آمد به خانه صغير و غيررشيد، منوط به رعايت مصلحت صغار، به اجازه قيّم و ولىّ صغير است. 12/2/77

(س 683)اگر ملكى كه مستأجر در آن زندگى مى كند و يا مشغول كار است صاحب آن به مبلغ اجاره تعيين شده راضى نباشد، نماز خواندن در آن مكان چه حكمى دارد؟

ج ـ عقد اجاره، از عقود لازمه است و اگر كسى مِلكى را به ديگرى اجاره بدهد و مدّت و مبلغ اجاره را به نرخ روز معيّن نمايد و بعد به جهاتى قيمت اجاره ملك در بازار بالا برود، موجر بيش از مقدار معيّن شده را طلبكار نيست، هر چند نمى دانسته كه بازار، قيمت را بالا مى برد؛ ولى اگر مدّت اجاره تمام شده و مالك تقاضاى اجاره بيشتر دارد و مستأجر، همان اجاره قبلى را بيشتر نمى دهد، چون تصرّفش تصرّف عدوانى است. نماز خواندن در آن مكان، باطل است. 24/7/79

(س 684) نماز خواندن در بناهايى كه در قبرستان هاى متروكه ساخته مى شود، چه حكمى دارد؟

ج ـ تصرّف در قبرستان هاى متروكه كه معلوم نيست وقف بر قبرستان بوده يا زمين موات (با توجه به اينكه غالباً قبرستان هاى قديمى و متروكه، از قسم دوم است)، مانعى ندارد، مخصوصاً بعد از آنكه ساختمان و بنا در آن به وجود آمده و مسئله نبش حل شده باشد و نماز هم مانند بقيّه تصرّفات جايز و درست است.

14/7/73

(س 685) نماز خواندن در بانك ها و ادارات و مدارس كه اغلب وضعيت ملكى آن ها مشخّص نيست، چه صورتى دارد؟

ج ـ گرچه نمى توان گفت نماز در آن مكان ها به دليل «اصالة الصحّه» و «قاعده يد» باطل است؛ امّا احتياط در شبهات، مطلوب است. 23/10/79

(س 686)فردى در مسجد براى نماز جماعت جا گرفته و بيرون رفته است و تا هنگام اقامه جماعت، رجوع نكرده. آيا به محض منعقد شدن نماز جماعت، حقّ او از آن مكان ساقط مى شود و ديگرى مى تواند جاى او را تصرّف كند؟

ج ـ جاى گرفته شده براى نماز كه با سجّاده و رحل و جانماز و امثال آن ها مشخصّ شده باشد و شخص، جا را گرفته تا براى وضو گرفتن و كارهاى همانند آن كه مربوط به نماز و مقدّمات آن است، بيرون مى رود، اگر تا قبل از ركوع نماز نيامده و كسى جاى او را گرفت، بنا بر احتياط واجب، آن شخص بايد نمازش را اعاده و يا قضا نمايد، ولى نسبت به بعد از ركوع، مانعى ندارد. 27/8/79

(س 687) اين جانب در حال حاضر در يك مؤسسه دولتى كه قبلاً به چند نفر سرمايه دار تعلّق داشته، كار مى كنم، با توجه به اينكه به احتمال زياد صاحبان آن از اين امر راضى نيستند. نمازى كه ما در اين مؤسسه مى خوانيم، چه حكمى دارد؟

ج ـ با فرض اينكه در جمهورى اسلامى در اختيار قرار گرفته و حكومت اجازه داده است، مانعى ندارد، و تصرّف جايز و مباح است. 27/5/69

(س 688) ما در يك كارخانه كه از سوى دولت مصادره شده است كار مى كنيم. صاحبان اصلى آن چند شريك بوده اند كه برخى از آن ها فوت كرده اند و فعلاً سازمان صنايع، مشغول واگذارى كارخانه به صاحبان اصلى و ورثه آنان است، حال تكليف نمازهايى كه خوانده ايم و يا اينك مى خوانيم چگونه است؟

ج ـ نمازهاى خوانده شده و نيز آنچه كه هم اكنون مى خوانيد، همه اش درست است، مگر زمانى كه مسئول و مدير منع نمايد. 24/8/69

(س 689) در حدود سى سال قبل زمينى را با ظلم از كشاورزى غصب و بعد از مرگ غاصب، بين ورّاث تقسيم شده است. عده اى از ورّاث زمين را فروخته و مسجدى بنا كرده اند. وارثين مالك حقيقى اين زمين مى گويند زمين متعلّق به ماست و راضى نيستيم. وظيفه ما نسبت به خواندن نماز در آن مسجد چيست؟

ج ـ در صورتى كه احراز شود زمين غصب شده و بدون رضايت مالكين بوده است، نماز خواندن در آنجا باطل است. 24/11/75

(س 690)نماز خواندن مرد بر روى فرشى كه از ابريشم بافته شده، چه حكمى دارد؟

ج ـ حرام نيست و نماز خواندن روى آن، صحيح است. 14/4/77

(س 691) اقامه نماز بر روى موكت، زيلو و زيراندازهاى منقوش به تصوير كه اكثراً مردان و زنان را در حال تقبيل نشان مى دهد، چگونه است؟

ج ـ نماز خواندن بر فرش منقوش جايز است، ليكن نمازگزار بايد آنچه را كه باعث سلب توجه او مى شود، از خود و مكان نماز دور كند، و عكس زنان اجنبيّه اگر باعث فساد شود (كه معمولاً عكس زن بدحجاب يا بى حجاب به صورت آشكار و ظاهر، باعث فساد هم خواهد بود)، حرام و اجتناب لازم است. 25/5/69

(س 692) اقامه نماز در منزلى كه راديو و تلويزيون آن روشن است و ترانه هاى معمول كه اكثراً رقص آور و مهيّج اند، پخش مى شود، چگونه است؟

ج ـ نماز خواندن در مكانى كه همراه با ارتكاب حرام باشد، غير جايز و باعث عقوبت است. 25/5/69

(س 693) اگر مادرى جلوتر از پسرش كه مشغول نماز خواندن است، نماز بخواند، نماز اين دو نفر چه صورتى دارد؟ آيا نماز هر دو باطل است؟

ج ـ تقدم زن بر مرد در نماز فرادا، هر چند موجب بطلان نماز مرد نيست، ليكن مكروه است زن و مرد مساوى يكديگر بايستند و بنا بر احتياط مستحب، جاى سجده يكى از جاى سجده ديگرى، كمى عقب ترباشد.

(س 694) س 1. ما هو الحكم الشرعى في الصلاة مساوياً لقبر الإمام المعصوم(عليه السلام) أو مقدماً عليه؟

س 2. ما هو الدليل على ذلك؟

س 3. هل هناك مسافة معينة تجوز بعدها الصلاة إذا كان المصلي مساوياً أو مقدماً على القبر الشريف؟

س 4. إذا كان القبر الشريف في السرداب كما هو الحال بالنسبة إلى الإمام الحسين والإمام الرضا(عليهما السلام) فهل الاعتبار بالضريح المبني فوق أم بأصل القبر الشريف؟

س 5. لو صلى جاهلاً بالحكم فما حكم صلاته؟

س 6 . لو صلى عامداً فهل صلاته باطلة؟

ج ـ على الإنسان رعاية الأدب فلا يصلي متقدماً على مرقد النبي(صلى الله عليه وآله)والإمام(عليه السلام)وإذا كان في الصلاة هناك هتك لحرمتهم(عليهم السلام) حرمت إلاّ أن الصلاة صحيحة، ولا إشكال في الصلاة مع وجود حائل بين المصلي والمرقد كالحائط ونحوه بحيث لاتعد هتكاً لحرمتهم، لكن لا يكفي في الحائل الصندوق الشريف والضريح والقماش الموضوع عليه. نعم مع الهتك، الاظهر، البطلان وحرمته بل انجراره إلى الكفر من البديهيات للشيعة فضلا من الفقهاء. ولايخفى انّ الجهل بالحكم بما أنّه عن قصور كما هو الغالب فليس بمبطل. 7/2/83