(س 173) كشيدن آب چاه با پمپ و جارى كردن آن در جوى آب، در حكم آب چاه است يا آب جارى؟

ج ـ در حكم آب جارى است. 9/10/77

(س 174) آب لوله كشى، گاهى اوقات بر اثر استعمال موادّ شيميايى (مثل كُلر)، همانند شير، سفيد و پس از مدتى صاف مى شود، وضو گرفتن و تطهير كردن با آن چطور است؟ آيا اين آب، مضاف است؟

ج ـ اين گونه آب ها آب مطلق اند، چون اگر آن را براى كسى ببرند، مى گويد آب آورد يا اگر كسى آن را ببيند، مى گويد كه آب است و آب بودن، عرفاً از آن صحّت سلب ندارد، يعنى نمى گويند كه آب نداريم يا آب نيست، به علاوه، با شكّ در صدق آب مطلق، چون قبلاً مطلق بوده، آثار اطلاق آب به حكم استصحاب، مترتّب است و با آب هاى ديگر فرقى ندارد. 8/3/76

(س 175) آب درياچه اروميه با غلظت زياد نمك، مضاف است يا مطلق؟ اگر مضاف است كه تا حال بايد نجس شده باشد، چون بالأخره با نجاست برخورد كرده است.

ج ـ مطلق مى باشد چون آب بر آن صدق عرفى دارد. 5/2/85

(س 176) آبى كه درصد نمك آن به حدّى زياد است كه قابل نوشيدن نمى باشد (مثل آب درياها و آب بعضى از چاه ها كه وقتى بر بدن مى ريزد، بعد از خشك شدن آثار نمك بر بدن باقى مى ماند)، حكم آب مطلق را دارد يا آب مضاف را؟

ج ـ در حكم آب مطلق است، مگر آنكه نمك يا مواد ديگرى غير از نمك در آن به اندازه اى زياد باشد كه ديگر به آن آب گفته نشود. 8/3/76

(س 177) در منزل ما چاه آبى از قديم بوده كه از آب آن براى خوردن و ديگر مصارف استفاده مى شده است. يك سال قبل در نزديكى اين چاه آب، چاهى براى مستراح حفر نموده و جهت فاضلاب از آن استفاده مى كنند، آيا استفاده از آب چاه سابق براى خوردن و تطهير چيزهاى نجس و غير آن اشكال دارد يا خير؟

ج ـ اگر بو، مزه و رنگ آب چاه به واسطه مجاورت با چاه مستراح تغيير نكرده باشد، آب چاه پاك و استفاده از آن، از جهت شرعى مانعى ندارد؛ ولى از نظر بهداشتى منوط به نظر كارشناسان بهداشت مى باشد. 9/3/76

(س 178) در منزل براى شستن لباس هاى كثيف و نجس از ماشين لباسشويى استفاده مى كنيم كه پنجاه ليتر آب ظرفيت دارد، و به وسيله شيلنگ داخل آن آب مى ريزيم، در ضمن تا پايان چرخش، آب به اندازه شير سماور داخل آن مى ريزد. آيا در زمانى كه ماشين در حال چرخش است، آبى كه از داخل ماشين ترشّح مى كند، پاك است يا نجس؟

ج ـ مادام كه آب شير داخل ماشين مى شود، آب داخل ماشين پاك است و ترشّح آن نجس نيست، چون متصل به آب كُر و معتصم به آن است. 22/10/71

(س 179) با توجه به سؤال قبل، براى نجس شدن آب داخل ماشين آيا بايد رنگ، بو و مزه هر سه با هم تغيير نمايد و يا اگر يكى از اين سه نشانه هم پيدا شود، آب نجس مى شود؟

ج ـ اگر بو، يا رنگ و يا مزه آب داخل ماشين به واسطه عين نجس تغيير كند، نجس مى شود، ولى تغيير حاصل به واسطه متنجّس، مانند شيره نجس، باعث نجاست نمى شود، و آب معتصم و متصل به كُر، بر طهارت خود باقى است. 22/10/71

(س 180) اگر دستمال و مانند آن نجس باشد و در جيب لباس باشد و هنگام شستن لباس، فراموش شود كه دستمال و مانند آن را بيرون بياورند، بعد از تطهير لباس يادشان بيايد كه دستمال را فراموش كرده اند، آيا با شستن لباس، پاك مى شود؟

ج ـ چون در تطهير اشيا، قصد تطهير لازم نيست؛ دستمال پاك شده است و محكوم به طهارت است. 20/2/79

(س 181) حكم لباس هاى نجسى كه همراه با لباس هاى پاك در داخل ماشين هاى لباس شويى تمام اتوماتيك شسته مى شود چيست؟

ج ـ شستن لباس نجس با ماشين لباس شويى كه آب ماشين به آب كُر و لوله كشى شهرى وصل است و عين نجاست را برطرف مى نمايد پاك مى باشد و قطعاً پاك شدن لباس با آن ها قطع نظر از قواعد، بالاتر از شستن در تشت و مركن با آب قليل است كه در صحيح محمد بن مسلم حكم به طهارت لباس و مركن شده است. 1/7/79

(س 182) آيا آسفالت پاك كننده كفِ كفش يا پاى نجس است يا نه؟

ج ـ فرش، سبزه، آسفالت و زمينى كه به وسيله چوب يا موزائيك و مانند آن ها فرش شده باشد با فرض آنكه ازاله عين نجاست نمايد، همانند زمينْ پاك كننده است. 5/10/80

(س 183) اجزاى وسايل نقليه مثل چرخ هاى درشكه و طاير ماشين، موتور و دوچرخه، به واسطه عبور بر روى زمين پاك مى شود يا نه؟

ج ـ آرى، پاك مى شود. 28/2/76

(س 184) يكى از مطهرات آفتاب است. آيا تابش مستقيم لازم است يا تابش آفتاب از پشت شيشه هم كفايت مى كند؟

ج ـ كفايت مى كند. 9/3/76

(س 185) اگر نجاست به ظاهر صابون يا باطن آن برسد، پاك مى شود؟

ج ـ ظاهر آن، قطعاً پاك مى شود، ولى اگر يقين حاصل شود كه باطنش به وسيله رسيدن رطوبت نجسى نجس شده باشد، پاك نمى شود؛ امّا چنين يقينى مشكل است و معمولاً آب در باطنش سرايت نمى كند. 27/7/78

(س 186) آيا صابون هاى كشورهاى غير اسلامى محكوم به طهارت اند يا خير؟

ج ـ محكوم به طهارت اند، مگر يقين حاصل شود كه از پيه و دنبه مردار (يعنى حيوانى كه خودش مرده و آن را نكشته اند) تهيّه شده اند كه در اين صورت، محكوم به نجاست و ميته بودن هستند؛ ليكن چنين يقينى معمولاً حاصل نمى شود و تحقيق هم غيرِ لازم است. 17/1/77

س 187 ـ يكى از شيعيان مقيم امريكا، طى نامه اى به مدير يكى از حوزه هاى علميه در آن كشور، تقاضا نموده در مورد حرمت يا حليّت «ژلاتين» كه يك مادّه خوراكى فراهم شده و تغيير يافته از مادّه اى ديگر به نام «كلاژين» است، از محضر مبارك حضرت عالى استفسار گردد. حال در مورد اين موضوع چند نكته به عرض مى رسد:

1. مادّه كلاژين كه در ساختمان استخوان، زردْپى، رُباط، پوست و جلد حيوانات قرار دارد، به خودى خود و در ساختار طبيعى اش داراى پروتئين هاى فراوانى است كه تحصيل اين پروتئين ها ممكن نيست، مگر با جوش آوردن «كلاژين» در آب با حرارت مخصوص و قليايى يا اسيدى نمودن آن و انجام گرفتن فعل و انفعالات مختلف و در نهايت، اين پروتئين ها تبديل به ژلاتين مى شوند كه يك مادّه بدون طعم، مزه، بو، رنگ، ولى مقوّى است و پس از تركيب اين ماده با اسانس هاى مختلف ميوه اى، رنگ هاى خوراكى و شكر، به صورت مادّه خوراكى در مى آيد و در ساخت شكلات، كاكائو، شيرينى، بستنى، بيسكويت و... از آن استفاده مى شود.

2. در اغلب موارد، ژلاتين از كلاژين هاى موجود در ساختمان استخوان، زردپى، رُباط، پوست و جلد گاو يا گوسفند كه بهترين نوع آن است، اخذ مى شود.

3. ممكن است تهيّه اين مادّه، از ساختمان حيوانات حرام گوشت و يا حيوانات حلال گوشت كه ذبح شرعى نشده باشند نيز انجام پذيرد. باتوجّه به اظهارنظر علمى در مورد همين موضوع كه استحاله كلاژين و تبديل شدن به محصول جديدى به نام ژلاتين است و امروزه، در اكثر مواد خوراكى بر شمرده در بند يك، موجود و مورد مصرف جهانيان است، آيا فرقى بين حيوانات حلال گوشت يا حرام گوشت وذبح شرعى شده يا ذبح شرعى نشده در اين مسئله وتحصيل ژلاتين از مادّه كلاژين ـ كه درساختمان بدن حيوان موجوداست ـ وجوددارديا خير؟

ج ـ همه اشياى حرام و نجس، هرگاه ماهيت و عنوانشان تغيير پيدا كرد و استحاله حاصل شد، يعنى ديگر عرف و زبان عامّه، مادّه حاصله را به عنوان مادّه اوّل نمى دانند و مى گويند اين، آن نيست و اينْ همانى اش از بين رفته، همانند سگ كه نمك بشود يا شراب كه سركه شود، به حكم استحاله و تبعيت احكام از عناوين، حلال و طاهر است، مگر اين كه مادّه حاصله نيز خود، جزء عناوين حرام باشد. 18/12/77