(س 292) انسانى كه از دنيا رفته آيا بدنش پاك است يا نجس؟

ج ـ بدن انسانى كه فوت كرده، تا قبل از غسل دادن، نجس و بعد از غسل ميّت، پاك است؛ ولى بدن شهيد، قبل از غسل هم پاك است.

(س 293) بنده چون دانشجوى پزشكى هستم، ناچار به مطالعه علمى استخوانهاى مردگان هستم و بايد هميشه استخوانهاى مرده اى كه غسل نداده اند و فقط ضدّ عفونى شده، مس نمايم و نمى توانم دائماً غسل كنم. اكنون وظيفه بنده چيست؟

ج ـ در مسّ استخوان جدا شده از ميّت كه يك سال از آن گذشته باشد، عدم وجوب غسل مسّ ميّت، خالى از قوّت نيست؛ به علاوه، اگر مس با دستكش و حايل باشد، سبب غسل نمى شود و غسل مس، مخصوص تماس مستقيم و بدون حايل است.

(س 294) در هنگام تشريح يا پيوند، بعضاً دستمان با عضو جدا شده از بدن انسان مرده و گاهى با عضو جدا شده از بدن انسان زنده تماس پيدا مى كند. در چه صورتى بايد غسل مسّ ميّت نمود؟

ج ـ اگر جايى از بدن كسى به عضو جدا شده از بدن انسان زنده برسد، در صورتى كه آن عضو، گوشت و استخوان داشته باشد، بايد غسل مسّ ميّت كند؛ و چنانچه آن عضو، مانند كليه بدون استخوان باشد، غسل مسّ ميّت واجب نيست؛ و اگر از بدن مرده اى كه غسلش نداده اند، چيزى جدا شود كه در حال اتّصال، مسّ آن موجب غسل مى شد، بعد از انفصال نيز مسّ آن موجب غسل است. اين احكام در مسّ مستقيم و بدون دستكش و حايل است.

(س 295) در چه صورتى غسل مسّ ميّت واجب مى شود؟

ج ـ اگر كسى بدن انسان مرده اى را كه سرد شده و غسلش نداده اند، مس كند (يعنى جايى از بدن خود را به او برساند)، بايد غسل مسّ ميّت نمايد و حتّى اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان ميّت برسد، بايد غسل كند.

(س 296) اين جانب پزشكى هستم كه مُرده ها را كالبد شكافى مى كنم و گاهى اوقات، دستم با آنها تماس پيدا مى كند. لطفاً بفرماييد شرط نجس شدن مُردار چيست؟

ج ـ شرط نجس شدن مُردار آن است كه روح از تمام بدنش خارج شود. بنابراين، اگر روح از مقدارى از بدنش خارج شود، ولى هنوز تماماً از بدن خارج نشده، نجس نيست.

(س 297) حكم استخوان انسانى كه نمى دانيم متعلّق به مسلمان يا كافر است، چيست؟

ج ـ اگر از قبرستان مسلمانان باشد، محكوم به اسلام است، و اگر از قبرستان كفّار باشد، محكوم به كفر است.

(س 298) در صورتى كه دوست يا فروشنده اى استخوانى در اختيار ما قرار دهد كه نمى دانيم براى مسلمان يا كافر است، آيا تحقيق و سؤال لازم است؟

ج ـ تحقيق لازم نيست و حكم استخوان مسلمان را دارد، مگر علم به مسلمان نبودن صاحب استخوان باشد.