(مسئله 342) «مسافر» بايد نماز ظهر و عصر و عشا را، شكسته به جا آورد؛ يعنى دو ركعت بخواند؛ به شرط آنكه مسافرتش از هشت فرسخ[1] كمتر نباشد.

(مسئله 343) اگر مسافر از جايى كه نمازش تمام است، مثل وطن، حدّاقل چهار فرسخ مى رود و چهار فرسخ برمى گردد، نمازش در اين سفر هم، شكسته است.

(مسئله 344) كسى كه به مسافرت مى رود، زمانى بايد نمازش را شكسته بخواند كه حدّاقل به مقدارى دور شود كه صداى اذان آنجا را نشنود، و ديوارهاى آنجا را نبيند، و چنانچه قبل از آنكه به اين مقدار دور شود بخواهد نماز بخواند، بايد تمام بخواند.

(مسئله 345) اگر به جايى مى رود كه دو راه دارد، يك راه آن كمتر از هشت فرسخ و راه ديگر آن هشت فرسخ يا بيشتر باشد؛ اگر از راهى كه هشت فرسخ است برود، بايد نماز را شكسته بخواند، و اگر از راهى كه هشت فرسخ نيست برود بايد نماز را چهار ركعتى بخواند، مثلاً اگر از وطن به روستايى مى رود كه دو راه دارد، يك راه چهار فرسخ است و راه ديگر سه فرسخ، اگر از راه اول برود و از همان راه برگردد، نمازش در بين راه و در آن روستا شكسته است، ولى اگر از اين راه برود و از راه ديگر برگردد و يا از راه دوم برود و از همان راه برگردد چون مجموع سفر كمتر از هشت فرسخ مى باشد، نماز در بين راه و در آن روستا تمام است.

(مسئله 346) در موارد ذيل در هنگام سفر نيز، نماز تمام است:

1. قبل از آنكه هشت فرسخ برود، از وطن خود مى گذرد و يا در جايى ده روز مى ماند؛

2. از اول قصد نداشته است به سفر هشت فرسخى برود و بدون قصد، اين مسافت را پيموده، مثل كسى كه به دنبال گمشده اى مى گردد؛

3. در بين راه از قصد سفر برگردد، يعنى قبل از رسيدن به چهار فرسخ از رفتن منصرف شود؛

4. كسى كه كثيرالسفر (زياد مسافرت مى كند) است؛

5. كسى كه براى كارش به طور متعارف بين ده روز، حدّاقل يكبار به مسافرت مى رود، مانند دانش آموزى كه براى تحصيل به شهر ديگر مى رود و هر جمعه به وطن خود برمى گردد؛

6. كسى كه به سفر حرام مى رود، مانند سفرى كه موجب اذيّت پدر و مادر باشد.

(مسئله 347) در اين مكانها نماز تمام است:

1. در وطن؛

2. در جايى كه بنا دارد ده روز بماند؛

3. در جايى كه سى روز با ترديد مانده است، يعنى معلوم نبوده كه مى ماند يا مى رود، و تا سى روز به همين حالت مانده و جايى هم نرفته است، در اين صورت بايد بعد از سى روز نماز را تمام بخواند.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. هشت فرسخ شرعى، در حدود 45 كيلومتر است.