سخن گفتن

(مسئله 301) اگر نمازگزار عمداً كلمه اى بگويد و بخواهد با آن معنايى را برساند، اگرچه آن كلمه معنايى هم نداشته باشد، نمازش باطل است.

(مسئله 302) اگر عمداً كلمه اى بگويد كه دو حرف يا بيشتر داشته باشد، هر چند نخواهد با آن معنايى را برساند، بنا بر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند.

(مسئله 303) اگر از روى فراموشى سخن بگويد، مثلاً متوجه نباشد كه در حال نماز است، نماز باطل نمى شود.

(مسئله 304) سرفه كردن و عطسه نمودن، نماز را باطل نمى كند.

(مسئله 305) در نماز نبايد به كسى سلام كرد، ولى اگر كسى به نمازگزار سلام كند واجب است جواب او را بدهد، و بايد در جواب، «سلام» را مقدّم دارد، مثلاً بگويد: «سلام عليكم».

خنديدن و گريستن

(مسئله 306) اگر نمازگزار عمداً با صدا بخندد، نمازش باطل است.

(مسئله 307) لبخند زدن نماز را باطل نمى كند.

(مسئله 308) اگر نمازگزار براى كار دنيا عمداً با صدا گريه كند، نمازش باطل است؛ بلكه اگر بى صدا هم گريه كند، بنا بر احتياط واجب باطل است.

(مسئله 309) اگر نمازگزار از ترس خدا يا براى آخرت يا براى سيد الشهداء(عليه السلام) گريه كند، آهسته باشد يا بلند، اشكال ندارد، بلكه از بهترين اعمال است.

روى از قبله برگرداندن

(مسئله 310) اگر نمازگزار عمداً يا از روى فراموشى پشت به قبله كند، يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد، بلكه اگر عمداً به قدرى برگردد كه نگويند رو به قبله است، اگرچه به طرف راست يا چپ نرسد، نمازش باطل است.

(مسئله 311) اگر سهواً تمام صورت را به طرف راست يا چپ قبله برگرداند، نمازش باطل است. ولى اگر سر را كمى برگرداند عمداً باشد يا اشتباهاً، نمازش باطل نمى شود.

خوردن و آشاميدن

(مسئله 312) اگر در بين نماز غذايى را كه لاى دندانها مانده، فرو ببرد، نمازش باطل نمى شود؛ ولى اگر قند يا شكر و مانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز، كم كم آب شود و فرو رود، نمازش اشكال پيدا مى كند.

(مسئله 313) احتياط واجب آن است كه در نماز چيزى نخورد و نياشامد؛ چه موالات نماز به هم بخورد يا نخورد و چه بگويند نماز مى خواند يا نگويند.

برهم زدن صورت نماز

(مسئله 314) اگر در بين نماز كارى كند كه صورت نماز را بر هم زند؛ مثل دست زدن، به هوا پريدن و مانند اينها، هر چند از روى فراموشى باشد، نماز باطل مى شود.

(مسئله 315) اگر در بين نماز به قدرى ساكت بماند كه نگويند نماز مى خواند، نمازش باطل مى شود.

(مسئله 316) رها كردن نمازِ واجب (شكستن نماز) حرام است؛ مگر در حال ناچارى مانند حفظ جان، حفظ مال يا جلوگيرى از ضرر مالى و بدنى باشد.

(مسئله 317) شكستن نماز براى مالى كه اهمّيت ندارد، مكروه است.

(مسئله 318) شكستن نماز براى پرداخت بدهى مردم با اين شرايط اشكال ندارد:

1. در بين نماز نمى تواند بدهى را بپردازد؛

2. طلبكار، طلب خود را مى خواهد؛

3. وقت نماز تنگ نيست، يعنى مى تواند پس از پرداخت بدهى، نماز را در وقتِ آن بخواند.

برخى از چيزهايى كه در نماز مكروه است

1. بستن چشمها؛

2. بازى كردن با انگشتان و دستها؛

3. سكوت كردن در هنگام خواندن حمد يا سوره و يا ذكر، براى شنيدن حرف كسى؛

4. هر كارى كه خضوع و خشوع را از بين ببرد؛

5. برگرداندن صورت به طرف راست يا چپ به مقدار كم (چون به مقدار زياد نماز را باطل مى كند).

(س 319) اگر در تشهّد نمازهاى يوميّه، بعد از صلوات بر پيامبر(صلى الله عليه وآله)«و عجّل فرجهم» نيز گفته شود، آيا نماز دچار اشكال مى شود؟ اگر سهواً گفته شود، چطور؟

ج ـ احتياط در ترك است، اعمال گذشته ـ ان شاءالله ـ صحيح است. 14/2/76

(س 320) بستن چشمها در نماز، اگر به اين نيّت باشد كه حواسش بيشتر متوجه نماز باشد، اشكال دارد، يا خير؟

ج ـ نماز، صحيح است. 18/8/77