«آب» اقسام مختلفى دارد كه شناخت آنها ما را براى بهتر يادگرفتنِ مسائل مربوط به آن، كمك مى كند.

(مسئله 52) آب يا «مضاف» است يا «مطلق»:

«آب مضاف» آبى است كه آن را از چيزى گرفته باشند، مانند آب هندوانه و گلاب، و يا با چيزى مخلوط شده باشد، به قدرى كه به آن، آب گفته نشود، مانند آبِ گل آلود.

«آب مطلق» آبى است كه با چيزى مخلوط نشده باشد.

(مسئله 53) آب مضاف:

ـ ممكن است چيز كثيفى را تميز كند ولى هرگز چيز نجس را پاك نمى كند (و از مطهّرات نمى باشد).

ـ اگر با نجاست برخورد كند، نجس مى شود؛ هر چند نجاست كم باشد و آب مضاف زياد، و بو يا رنگ يا مزه آب عوض نشود.

ـ وضو و غسل با آن باطل است.

آب مطلق بر پنج قِسم است: 1. آب باران؛ 2. آب جارى؛ 3. آب چاه؛ 4. آب كُر؛ 5. آب قليل.

آبى كه از آسمان ببارد «باران» است؛

آبى كه از زمين مى جوشد، اگر جريان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات «آب جارى» است؛ و اگر جريان نداشته باشد، «آب چاه» است؛

آبى كه از زمين نمى جوشد و از آسمان نمى بارد، اگر به مقدارى كه ـ در مسئله بعد بيان مى شود ـ ، باشد «كُر»؛ و اگر كمتر از اين مقدار باشد «قليل» است.

(مسئله 54) «آب كُر» از جهت مساحت، مقدار آبى است كه اگر در ظرفى كه درازا و پهنا و گودى آن، هر يك، سه وجب و نيم باشد (كه جمعاً 42 وجب و هفت هشتم وجب است) بريزند، آن ظرف را پركند؛ امّا از جهت وزن، از 128 مَن تبريز، بيست مثقال كم است و به حسب كيلوى متعارف، بنا بر اقرب، «419/377» كيلوگرم مى شود.

آب قليل

(مسئله 55) «آب قليل» به محض برخورد با نجاست نجس مى شود، مگر آنكه با فشار به چيز نجس برسد كه در اين صورت، تنها آبهايى كه به چيز نجس رسيده نجس مى شود، و آبهاى بالا و داخل ظرف پاك است.

(مسئله 56) اگر آب كُر يا جارى، به آب قليلِ نجس متصل و با آن مخلوط شود پاك مى گردد، و چنانچه بو يا رنگ يا مزه نجاست گرفته باشد، بايد به قدرى با آن مخلوط شود كه بو يا رنگ يا مزه نجاست از بين برود.

آبهاى كُر، جارى و چاه

(مسئله 57) تمام اقسام آبهاى مطلق، بجز آب قليل در اثر برخورد با نجاست تا زمانى كه بو يا رنگ يا مزه نجاست نگرفته باشد، پاك است و هرگاه بر اثر برخورد با نجاست، بو يا رنگ يا مزه نجاست بگيرد، نجس مى شود.

(مسئله 58) آب لوله كشى ساختمانها كه به منبع كُر متصل مى باشد، در حكمِ آبِ كُر است.

(مسئله 59) برخى از خصوصيّات آب باران:

ـ اگر آب باران بر چيز نجسى كه عينِ نجس[1] در آن نيست، يك بار ببارد پاك مى شود.

ـ اگر بر فرش و لباسِ نجس ببارد فشار لازم ندارد و پاك مى شود.

ـ اگر بر زمين نجس ببارد پاك مى شود.

ـ هرگاه آب باران در جايى جمع شود، اگرچه كمتر از كُر باشد، چنانچه چيز نجسى را در حالى كه باران همچنان مى بارد، در آن بشويند، و آبْ بو يا رنگ يا مزه نجاست نگيرد، آن چيز نجس پاك مى شود.

چگونه چيزهاى نجس را آب بكشيم

(مسئله 60) براى پاك كردن چيزهاى نجس، ابتدا بايد نجاست را برطرف كرده، سپس طورى كه در مسائل آينده بيان خواهد شد، آن را آب كشيد.

(مسئله 61) ظرفى كه براى خوردن و آشاميدن مورد استفاده قرار مى گيرد را مى توان بعد از برطرف كردن نجاست، به يكى از دو روش زير، آب كشيد:

1. با آب كُر؛ يك بار آن را در آب فرو برده و بيرون آورند.

2. با آب قليل؛ آن را سه مرتبه پر از آب كرده و خالى كنند، يا سه مرتبه قدرى آب در آن ريخته و هر مرتبه آب را به طورى در آن بگردانند كه به جاهاى نجس برسد و بيرون بريزند.

(مسئله 62) چيزهاى جامد ديگر (غير از ظروف غذا) اگر به بول نجس شده باشد، چنانچه يك مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود در صورتى كه بول در آن چيز نمانده باشد پاك مى شود، و فرقى نيست كه بول خشك يا تَر باشد و فرقى بين انسان و حيوانات حرام گوشت ديگر نمى باشد و اگر به نجاستى ديگر ـ غير از بول ـ نجس شده باشد، بعد از برطرف كردن عين نجاست، پاك مى شود.

(مسئله 63) فرش و لباس و چيزهايى مانند آنْ كه آب را به خود مى گيرد و قابل فشار دادن است بايد بعد از شستن، آن را فشار دهند تا آبهاى داخل آن بيرون بيايد يا آن را طورى حركت دهند كه آب داخل آن خارج شود.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. عين نجس چيزى است كه خود به خود نجس است، مانند بول و خون.