|
1. شك در چيزى كه محلّ آن گذشته است
(مسئله 1142 )اگر كسى در بين نماز شك كند كه يكى از كارهاى واجب آن را انجام داده يا نه، مثلا شك كند كه حمد خوانده يا نه، چنانچه مشغول كارى كه بايد بعد از آن انجام دهد، نشده، بايد آنچه را كه در انجام آن شك كرده به جا آورد، و اگر مشغول كارى شده كه بعد از آن بايد انجام دهد، به شكّ خود اعتنا نكند. (مسئله 1143 )اگر نمازگزار در بين خواندن آيه اى شك كند كه آيه پيش را خوانده يا نه يا وقتى آخر آيه را مى خواند شك كند كه اول آن را خوانده يا نه، به شكّ خود اعتنا نكند. (مسئله 1144 )اگر انسان بعد از ركوع يا سجود شك كند كه كارهاى واجب آن، مانند ذكر و آرام بودن بدن را انجام داده يا نه، به شكّ خود اعتنا نكند. (مسئله 1145 )اگر نمازگزار در حالى كه به سجده مى رود، شك كند كه ركوع كرده يا نه، يا شك كند كه بعد از ركوع ايستاده يا نه، به شكّ خود اعتنا نكند. (مسئله 1146 )اگر نمازگزار در حال برخاستن شك كند كه تشهّد را به جا آورده يا نه، نبايد اعتنا كند؛ ولى اگر شك كند كه سجده را به جا آورده يا نه، بايد برگردد و به جا آورد. (مسئله 1147 )كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند، اگر موقعى كه حمد يا تسبيحات مى خواند، شك كند كه سجده يا تشهّد را به جا آورده يا نه، به شكّ خود اعتنا نكند. (مسئله 1148 )اگر نمازگزار شك كند كه يكى از ركنهاى نماز را به جا آورده يا نه، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است، نشده، بايد آنچه را كه در انجام دادن آن شك كرده به جا آورد، مثلا اگر پيش از خواندن تشهّد شك كند كه دو سجده را به جا آورده يا نه، بايد به جا آورد و چنانچه بعد يادش بيايد كه آن ركن را به جا آورده بوده، چون ركن زياد شده، نمازش باطل است. (مسئله 1149 )اگر نمازگزار شك كند عملى را كه ركن نيست به جا آورده يا نه، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است، نشده، بايد آنچه را كه در انجام دادن آن شك كرده به جا آورد، مثلا اگر پيش از خواندن سوره شك كند كه حمد را خوانده يا نه، بايد حمد را بخواند و اگر بعد از انجام آن يادش بيايد كه آن را به جا آورده بوده، چون ركن زياد نشده، نمازش صحيح است. (مسئله 1150 )اگر نمازگزار شك كند كه ركنى را به جا آورده يا نه، چنانچه مشغول تشهّد است اگر شك كند كه دو سجده را به جا آورده يا نه، به شكّ خود اعتنا نكند و اگر يادش بيايد كه آن ركن را به جا نياورده، در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده، بايد آن را به جا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده، نمازش باطل است، مثلا اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد كه دو سجده را به جا نياورده، بايد به جا آورد و اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد، نمازش باطل است. (مسئله 1151 )اگر نمازگزار شك كند عملى را كه ركن نيست به جا آورده يا نه، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است، شده، به شكّ خود اعتنا نكند، مثلا موقعى كه مشغول خواندن سوره است، اگر شك كند كه حمد را خوانده يا نه، به شكّ خود اعتنا نكند، و اگر بعد يادش بيايد كه آن را به جا نياورده، در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده، بايد به جا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده، نمازش صحيح است، بنا براين، اگر مثلا در قنوت يادش بيايد كه حمد را نخوانده، بايد بخواند و اگر در ركوع يادش بيايد، نمازش صحيح است. (مسئله 1152 )اگر نمازگزار شك كند كه سلام نماز را گفته يا نه، يا شك كند درست گفته يا نه، چنانچه مشغول تعقيب نماز يا مشغول نماز ديگر شده، يا به واسطه انجام كارى كه نماز را به هم مى زند، از حال نمازگزار بيرون رفته، به شكّ خود اعتنا نكند و اگر پيش از اينها شك كند، بايد سلام نماز را بگويد؛ امّا اگر در صحيح گفتن سلام نماز شك كند، در هر صورت به شكّ خود اعتنا نكند، چه مشغول كار ديگرى شده باشد يا نه.
|