(مسئله 380 ) يكى از واجبات منى تقصير يا سر تراشيدن است، بنابراين بر هر حج گزارى واجب تخييرى است كه در روز عيد حلق و يا تقصير كند، يعنى مقدارى از موى خود يا ناخن خود را كوتاه كند، و بهتر آن است كه اكتفا به زدن ناخن تنها نكند بلكه مقدارى از موى سر يا شارب را هم بزند كه موافق احتياط است مگر براى چند طايفه:

اول: زنها كه تنها تقصير براى آنها واجب و متعيّن است و تراشيدن سر براى آنها نه تنها كافى نيست، بلكه حرام هم مى باشد.

دوم: كسى كه موى سر خود را به عسل يا صَمْغ[1] يا شبيه آنها براى رفع شپش و مانند آن چسبانيده باشد، كه بنابر احتياط واجب سرخود را بتراشد.

سوم: كسى كه موى خود را جمع كرده و گره زده و درهم پيچيده و بافته است، در اين صورت هم بنابر احتياط واجب سر خود را بتراشد.

(مسئله 381 ) كسى كه سال اول حج اوست و صروره مى باشد مخير است بين حلق (سر تراشيدن) و تقصير، ولى افضل اين است كه سر تراشيدن را اختيار كند.

(مسئله 382 ) در تراشيدن سر، بنا بر احتياط همه سر را بايد بتراشد و در تقصير، مسمّاى گرفتن هر مقدارى از موى سر يا ريش يا شارب يا ناخن به هر وسيله كه باشد كافى است، و بهتر آن است كه هم مقدارى از مويش را كوتاه كند و هم مقدارى از ناخنهايش را بگيرد، يعنى جمع كند بين گرفتن مقدارى از مو و گرفتن مقدارى از ناخنها.

(مسئله 383 ) سرتراشيدن و تقصير، مانند ساير اعمال حج از عبادات است و بايد آن را به قصد قربت و اطاعت از خداوند و با نيّت خالص و بدون قصد ريا به جا آورد و بدون آن صحيح نيست و وجودش كالعدم مى باشد.

(مسئله 384 ) احتياط آن است كه تقصير و يا حلق در روز عيد باشد، اگرچه جواز در تأخير آن تا آخر ايّام تشريق[2] بعيد نيست، بلكه تا ايّامى كه صحيح است غير اعمال منى از اعمال حج به جا آورده شود.

(مسئله 385 ) تراشيدن ريش از تقصير كفايت نمى كند.

(مسئله 386 ) در اكتفا كردن به تقصيرِ موى زير بغل يا عانه،[3] محلّ اشكال است.

(مسئله 387 ) محلّ تراشيدن سر و تقصير نمودن، منى است، و جايز نيست در حال اختيار آن را در جاى ديگر انجام دهد.

(مسئله 388 ) اگر كسى به علّت فراموشى و يا ندانستن مسئله و يا از باب غفلت و يا حتى با عمد و علم حلق و يا تقصير ننمود و از منى خارج شد و يا به وطن برگشت، در صورت امكان بايد به منى مراجعت كند و در آنجا حلق و يا تقصير كند، و اگر نمى تواند برگردد در محلّ خودش حلق و يا تقصير نمايد و بنا بر احتياط واجب موى خود را به منى بفرستد.

(مسئله 389 ) بعد از آنكه مُحرم تقصير كرد يا سر تراشيد و رمى جمره عقبه را انجام داد، گرچه هنوز قربانى نكرده باشد تمام چيزهايى كه به واسطه احرام حج بر او حرام شده بود، حلال مى شود، مگر زن و بوى خوش. و امّا صيدِ در حرم در هر صورت براى او حرام مى باشد، چه مُحرم باشد و چه مُحِل و امّاكسى كه از احرام خارج شده، صيد در خارج از حرم جايز است.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. شيره برخى از درختان كه چسبندگى دارد.

[2]. ايّام تشريق، روزهاى يازدهم و دوازدهم و سيزدهم ذيحجّه مى باشد.

[3]. محلِ روييدن مو، در بالاى عورت.