(مسئله 267 ) يكى از واجبات عمره و حج نماز طواف است، بنابراين، واجب است بعد از تمام شدن طواف واجب، «چه طواف عمره تمتّع و چه عمره مفرده و چه حج تمتّع و چه طواف نساء» دو ركعت نماز مثل نماز صبح به قصد نماز طواف بخواند.

(مسئله 268 ) بنا بر احتياط واجب نماز طواف را فوراً و بدون تأخير پس از طواف بخواند و بين طواف و نمازش فاصله نيندازد و ميزان، مبادرت عرفيّه است، و در هر صورت، با تأخير نماز، اعاده طواف لازم نيست.

(مسئله 269 ) نماز طواف را مى تواند با هر سوره اى كه خواست بخواند، مگر سوره هايى كه در آنها سجده واجب است،[1] ولى مستحب است در ركعت اول بعد از «حمد» سوره «توحيد» را بخواند، و در ركعت دوم سوره «كافرون» را بخواند.

(مسئله 270 ) شكّ در ركعات نماز طواف، موجب بطلان نماز است و بايد آن را اعاده كند، و بعيد نيست اعتبار ظنّ در ركعات.

(مسئله 271 ) نماز طواف واجب را بايد پشت مقام ابراهيم(عليه السلام)به جا آورد، به نحوى كه مقام در جلوى شخص قرار گيرد (نه محاذى سمت راست يا چپ آن)، و پشت مقام حدّ معيّنى ندارد، ليكن هرچه نزديكتر بهتر و احوط است.

(س 272 ) نماز طواف كسانيكه در طبقه فوقانى طواف خود را انجام داده اند چه حكمى دارد؟

ج ـ به طور كلى آنچه در نماز طواف واجب شرط است، در مسجدالحرام و پشت مقام بودن آن است (يعنى در جلوى مقام و يا دو طرف آن و يا در حِجر اسماعيل(عليه السلام) نباشد)، بنابراين، نماز خواندن در طبقات فوقانى مسجدالحرام در صورتى كه پشت مقام باشد، صحيح و مجزى است.

(مسئله 273 ) اگر كسى نماز طواف واجب را به خاطر جهل به مسئله يا نسيان در غير مقام ابراهيم(عليه السلام)بخواند و ساير اعمال را با اعتقاد به صحّت آن انجام دهد، در اين صورت فقط نماز را اعاده كند.

(مسئله 274 ) نماز طوافِ مستحب را در هر جاى مسجدالحرام كه بخواهد مى تواند به جا آورد، اگر چه در حال اختيار باشد.

(مسئله 275 ) اگر شخصى نماز طواف را فراموش كند، بايد هر وقت كه يادش آمد در پشت مقام آن را به جا آورد؛ و اگر در اثناى سعى صفا و مروه يادش بيايد، از همان جا سعى را رها كند و برگردد دو ركعت نماز طواف را پشت مقام بخواند، بعد از آن سعى را از همان جا كه قطع نموده، تمام كند.

(مسئله 276 ) شخصى كه نماز طواف را فراموش كرده باشد و به ساير اعمالى كه بعد از نماز بايد به جا آورد عمل كرده باشد، اعاده آنها ظاهراً لازم نيست، اگر چه احتياط استحبابى در اعاده است.

(مسئله 277 ) بر هر مكلّف، واجب است نماز خود و شرايط و واجبات و قرائت و ذكرهاى واجب آن را به طور صحيح ياد بگيرد، مخصوصاً كسى كه مى خواهد به حج برود؛ و اگر كوتاهى كند و نماز خود را تصحيح نكند، بعضى گفته اند كه عمره و حجّ او باطل است و قهراً در حلال شدن زن و ساير محرّمات احرام، با اشكال مواجه مى شود.

(مسئله 278 ) اگر شخصى نتوانست قرائت يا ذكرهاى واجب را ياد بگيرد، بايد نماز را به هر ترتيبى كه مى تواند خودش به جا آورد و همان كفايت مى كند؛ و اگر برايش امكان دارد، كسى را وا دارد كه نماز را به او تلقين كند، ولى به نماز جماعت اكتفا نكند، چون مشروعيّت جماعت در نماز طواف محلِ اشكال است.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. سوره هاى سجده دار عبارت اند از : سوره سى و دوم قرآن (سجده)؛ سوره چهل و يكم (فصّلت)؛ سوره پنجاه و سوم (نجم)؛ سوره نود و ششم (علق).