بر هر مكلّفى كه جامع شرايط باشد، وجوب حج به دليل آيات قرآن كريم و احاديث وارده از نبىّ اكرم(صلى الله عليه وآله) و ائمّه معصومين(عليهم السلام) ثابت است. حج يكى از اركان و ضروريّات دين به شمار مى رود. و ترك آن - با اقرار به وجوب - يكى از گناهان كبيره است و با انكار آن - اگر برگشت بر انكار خدا و پيامبر باشد و انكارش هم از روى عناد دينى بوده - موجب كفر مى باشد. خداوند متعال در قرآن مجيد مى فرمايد:

(وَلِلّهِ عَلىَ النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَيْهِ سَبيلا وَ مَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللهَ غَنِىٌّ عَنِ العالَمينَ).[1]

شيخ كلينى(قدس سره) روايت موثقه اى را از حضرت صادق(عليه السلام)نقل نموده كه هر كس از دنيا برود و حَجّة الاسلام، يعنى حج واجب خود را به جا نياورد، بدون اينكه او را حاجتى ضرورى باشد، يا به علت بيمار شدن از آن باز ماند، يا پادشاهى از رفتن او جلوگيرى نمايد، چنين كسى به يهوديّت يا نصرانيّت از دنيا خواهد رفت.[2] اين آيه و اين روايت، در بيان اهميت حج و وجوب آن كافى است و روايات بسيارى وارد شده كه اين مختصر گنجايش ذكر آنها را ندارد، و علاقه مندان مى توانند به كتب مفصّله مراجعه كنند.

(مسئله 1 ) حَجّة الاسلام، كه بر شخص مستطيع واجب است، بيش از يك مرتبه در تمام عمر واجب نيست.

(مسئله 2 ) وجوب حج، بر شخص مستطيع فورى است؛ يعنى واجب است در سال اول استطاعت به جا آورد و نبايد به تأخير بيندازد و در صورت تأخير، علاوه بر معصيت، واجب است در سال بعد انجام دهد و در صورت نافرمانى و ترك آن بايد درسالهاى بعد انجام دهد.

(مسئله 3 ) اگر تشرّف به حج، بعد از حصول استطاعت، متوقّف بر مقدماتى مانند ثبت نام و تهيّه ويزا و وسايل مسافرت باشد، تحصيل آن مقدمات در همان سال بر او واجب است به طورى كه در همان سال به حج برسد، و در صورتى كه شخص كوتاهى كند و به حج در آن سال نرسد، حج بر او مستقر مى شود كه بايد در هر صورت بعداً به جا آورد، هر چند استطاعت او از ميان برود.

(مسئله 4 ) اگر كسى با وجود شرايط استطاعت حج را ترك كند، حج بر او مستقرّ مى شود و بايد بعداً به هر نحو كه مى تواند به حج برود.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. آل عمران، آيه 97.

[2]. الكافي، 4/ 268/1.