(س 537) آيا در اجراى جزائيات، بلوغ شرط است؟ و آيا در بلوغ، سنّ خاصّى را معتبر مى دانيد يا خير؟ بر فرض اعتبار سنّ خاص، آيا معيار سند سجلى افراد است يا از طريق ديگرى مى توان آنرا احراز كرد؟

ج ـ اعتبار سن در بلوغ فى الجمله، ظاهراً جاى خلاف بين اصحاب نباشد و به نظر اين جانب سنّ بلوغ در دختران سيزده سال و در پسران پانزده سال تمام قمرى است و علايم و نشانه هاى ديگرى هم وجود دارد كه در رساله هاى عمليّه ذكر شده، اما غالباً آنها نشانه و راههايى است كه براى غير خود مكلّف، عادتاً معلوم نمى گردد، و ناگفته نماند كه بحث از اينكه سند سجلّى معتبر است يا خير تا حدّى ابهام دارد، چون به هر حال بلوغ و عدم آن در تعزير و عدم تعزير، بى اثر است، چون معيار در تعزير و تأديب همانگونه كه گذشت تمييز است نه بلوغ، كما اينكه در رابطه با مسائل حقوق مدنى بعلاوه از بلوغ، رشد هم معتبر است، و بلوغِ تنها، بى اثر است و تنها و تنها در باب حدود است كه بلوغ، كفايت مى كند كه در آنجا هم به حكم درء حدّ به شبهه اگر مجرم ادّعاى عدم بلوغ نمايد، حد دفع مى شود و تحقيق هم لازم نمى باشد، بلكه ممنوع و مذموم است، و به طور كلّى اگر موجب حدّ مثل زنا يا سرقت مثلاً ثابت شد، اما بلوغ مشكوك بود، بايد به تعزير اكتفا نمود. 19/11/78