(س 480) اين جانب جانباز جنگ تحميلى هستم، مدتى قبل در اثر اصابت دو عدد تير جنگى پايم مجروح گرديد. يكى از تيرها در بيمارستان از پايم خارج گرديد و تير ديگر از يك طرف پايم داخل و از طرف ديگر با پارگى ماهيچه بيرون آمد، آيا ديه هر دو تير يكى است و يا فرق مى كند؟ ديه هر يك از تيرها، چقدر است؟

ج ـ چون نافذه متعدّد است و شمول اطلاق روايت ظريف نسبت به متعدّد از آن محلِ اشكال و تردّد است، أحوط عمل به اصل در ضمان يعنى اَرشْ و جبران خسارت است، مگر آنكه جبران خسارت كمتر از ديه باشد كه در اين صورت ديه يك نافذه را كه همان عشر ديه است، بايد بپردازد. 29/1/78

(س 481) آيا در جراحات نافذه، از جهت ديه و اَرشْ بين زن و مرد، تفاوت وجود دارد؟

ج ـ به نظر اخير اين جانب فرقى بين ديه مرد و زن وجود ندارد، و از رجل كه در روايت ظريف وارده شده است، الغاى خصوصيت مى شود.

(س 482) در جراحات نافذه، اگر گلوله يا نيزه از يك طرف پا وارد شود و از طرف ديگر خارج شود، آيا يك ديه ثابت است يا دو ديه؟

ج ـ گرچه مى توان گفت يك ديه ثابت است، چون يك جنايت بيشتر واقع نشده است و اصالة البرائة جارى است، و نافذة يعنى نفوذ به داخل از ظاهر و اين اعمّ است از اينكه از طرف ديگر خارج شود يا خير ليكن بنا بر احتياط بلكه اقوى يك ديه نافذه و اَرشْ نسبت به جراحت زايده ثابت است.

(س 483) شخصى بر اثر اصابت گلوله به قسمت عضلات طرف چپ بالاى كمر در مجاورت ستون مهره اى، مجروح و سپس گلوله توسط عمل جراحى خارج گرديد، دادگاه ضايعه را جائفه تشخيص و ضارب را محكوم به پرداخت ثلث ديه در حقّ مضروب نموده است. پزشكى قانونى در اظهار نظر بيان داشته است جائفه زمانى تحقق مى يابد كه در عمق، جرح واردِ جوف قفسه سينه يا پهلو يا پشت يا شكم شود، لذا ضايعه در حدّ متلاحمه مى باشد. جراحت وارده از نوع متلاحمه مى باشد يا جائفه؟

ج ـ جائفه عبارت از جرحى است كه در بالاى تنه يعنى در شكم و سينه و ظهر و بلكه سر و همانند آنها كه جاهاى توخالى دارد فرو برود و به همان جا هم برسد؛ و ناگفته نماند كه اگر جرح در مواضعى از ظهر و پشت انسان باشد تا به جوف نرسد، جائفه صدق نمى كند. 17/9/77