(س 239) شرايط قَسامه در قتل چگونه است؟ آيا كسى كه مراسم قَسامه را انجام مى دهد بايد شاهد عينى قتل باشد يا به يقين برسد، كافى است؟

ج ـ كسى كه قَسامه را انجام مى دهد ( قسم مى خورد ) لازم نيست شاهد قتل بوده باشد، بلكه يقين كفايت مى كند و بدون يقين قسم خوردن، حرام و معصيت و موجب ضمان است. 12/5/78

(س 240) 1 ـ آيا نكول حالف پس از اجراى قسامه از قسم قابل ترتيب اثر مى باشد؟ مثلاً كسى كه در مراسم قسامه شركت نموده پس از اجراى قسامه و امضاء ذيل صورتجلسه بعداً بصورت مكتوب به دادگاه اعلام نمايد كه اجراى قسامه توسط وى صرفاً بخاطر اصرار اولياء دم مقتول و يا فريب و غيره صورت گرفته است، آيا اين اثر تأثيرى در قسامه انجام شده دارد يا خير؟

2 ـ در صورتى كه شخصى كه نكول از قسامه به نحو مذكور در سئوال اول نمايد و سپس متعاقب آن اعلام نمايد (بصورت مكتوب) كه نكول وى از قسامه تهديد و فشار بر وى از طرف خانواده متهم به قتل بوده است؛ در اين صورت قضيه چه حكمى پيدا مى كند؟ 3 ـ آيا چنانچه نكول از قسامه توسط قسم خوردگان قابل پذيرش و استماع باشد نكول مذكور موجب بطلان كل مراسم قسامه مى باشد؟ يا اينكه اولياء دم مقتول مى توانند با معرفى افراد ديگرى از بستگان خود بجاى افراد نكول كننده خواستار تكميل قسامه شوند؟ تكليف دادگاه در اين وضعيت چه مى باشد آيا بايستى براى اجراى قسامه افراد جايگزين تشكيل جلسه دهد يا خير؟

4 ـ در حالف، بلوغ شرط است ليكن آيا منظور بلوغ حالف در زمان وقوع قتل مى باشد و يا اينكه بلوغ حالف در زمان اجراى قسامه كفايت مى نمايد؟

5 ـ منظور از بستگان سببى كه مى توانند اجراى قسامه نمايند همان بستگانى است كه جزء طبقات اول و دوم و سوم به عنوان وارث مى باشند و اينكه بستگان نسبتاً دور مثلاً از قبيل نوه دائى يا عمو يا عمه اولياء دم نيز در اثبات قرابت مذكور مى توانند جزء حالفين باشند؟

ج 1 ـ اگر حكم اجرا شده باشد او مقصر است و ضامن و سبب اقوى از مباشر مى باشد و اگر قبل از اجراى حكم باشد تأثير در آن ندارد و با توجه به اينكه نكول باب قسامه را ناقص مى كند بايد قسامه كامل گردد.

ج 2 ـ اگر تهديد و فشار جانى نباشد مقصر مى باشد .

ج 3 ـ اگر بعضى نكول كنند هر كدام از باقيمانده چند قسم مى خورند يا افراد ديگرى معرفى مى كنند .

ج 4 ـ بلوغ در هنگام اجراى قسامه كفايت مى كند .

ج 5 ـ همين كه از طايفه و قبيله باشند كفايت مى كند. 28/7/84