(س 50) اگر كسى را اكراه بردادن شهادت دروغى كه مستوجب قتل است نمايند حكم مُكرَه و مكرِه را بفرماييد؟

ج ـ بايد توجه داشت كه شهادت دروغ اگر سبب قتل باشد و قاضى به استناد او حكم قتل را صادر نمايد شاهد را كه دروغ گفته و عمداً اين كار را انجام داده و متوجه بوده كه شهادت دروغش منجر به قتل مشهود عليه مى شود بايد قصاص كرد و حكم به قصاص براى شاهد دروغ گو از باب اقوائبت سبب بر مباشر ثابت مى باشد و نيز بايد دانست همانطور كه در شركت در قتل همه شركاء مسؤول در قتل مى باشد و با فرض تعمدشان ولى دم حق قصاص همه آنها را دارد باب شهادت هم كه سببيّت و اقوائيت دارد همان باب مباشرت است و در باب مباشرت نسبت قتل براى قصاص كفايت مى كند هر چند ضربه بعضى از آنها تأثيرش در قتل كمتر از ديگرى باشد پس در باب سببيت هم همان سببيت و أقوائيت كفايت مى كند گرچه تأثير سببى از بقيه اسباب كمتر باشد هذا كله نسبت به حال اختيار و أمّا حكم اكراه در قتل به نظر اين جانب قصاص بر مكره بالكسر است اگر تهديدش به قتل باشد و الاّ بر مكره بالفتح و اگر در قتلى كه چند نفر شركت داشته بعضى مقهور بوده و بعضى مختار و يا بعضى از روى عمد و بعضى از روى خطا و شبه عمد هر كدام آنها حكم خاص خود را دارد يعنى عامد قصاص مى شود مانند جائى كه همه عامد بوده اند و حكم سبب هم با اقوائيت همان حكم مباشر است. 21/10/77