(س 1138) چنانچه زن از تمكين امتناع نمايد و منزل زوج را ترك كند و دليل موجهى نيز بر ترك منزل ارائه ننمايد، و قاضى به ناچار حكم الزام به تمكين بر زوجه صادر نمايد. حال اگر زوجه از اجراى حكم، امتناع نمايد، آيا تنها نفقه وى ساقط و ناشزه محسوب مى شود، يا اينكه مأمورين اجرا مى بايد زوجه را قهراً و على رغم ميل باطنى به منزل زوج هدايت نمايند. نظر به اينكه مواردى كه زوجه علم ندارد كه مى تواند تمكين نكند و از اجراى حكم خوددارى نمايد و تصوّر مى كند كه مجبور است به منزل زوج برود و منجر به تالى فاسد و انتحار شده، آيا عمل قضاتى كه اين طور عمل نمايند صحيح است يا نه؟

ج ـ قهر در اجرا بدون جواز تهديد به آن، ظاهراً فايده اى بر آن مترتّب نمى شود، ليكن به هر حال، چون تمكين بر زوجه واجب است، پس بر حاكم است از باب امر به معروف و نهى از منكر كه او را نصيحت كرده و الزام به تمكين نمايد، و در صورتى كه نصيحت، مؤثر نباشد نمى توان او را تعزير نمود، بلكه قاضى او را مخيرّ مى كند بين تمكين و يا بذل مَهر و طلاق خلع؛ و در صورت امتناع از هر دو، حاكم از باب ولايت بر ممتنع، از طرف او بذل مَهر مى نمايد و حكم به طلاق خلع مى نمايد. 1/7/83

(س 1139) آيا همان گونه كه اگر زن، ناشزه شود و تمكين ننمايد، نفقه بر مرد واجب نيست و مرد مى تواند نفقه را نپردازد، آيا عكسش هم چنين است، يعنى اگر مرد، حقوق واجب زن را ادا نمى نمايد و نفقه واجبه را پرداخت نمى كند، زن مى تواند تمكين نكند؟

ج ـ بعيد نيست كه عكس هم مثل اصل باشد و بر زن تمكين واجب نباشد، چون قول به فرق داشتن بين آن دو و وجوب تمكين زن در عكس، موجب ظلم و خلاف انصاف است، بلكه آيه شريفه (ولَهُنَّ مِثْلُ الَّذي عَلَيهِنَّ بِالمْعَرْوف) مى باشد، و لذا التزام به آن مشكل، بلكه نادرست است. 17/12/83

(س 1140) اگر مردى فاقد طهارت و نماز باشد و همسرش از اين كار او ناراحت باشد و او را نصيحت كند، امّا توجّهى نكند، تكليف چيست؟ اگر زن از همبستر شدن با او دورى كند، چه حكمى دارد؟

ج ـ وظيفه زن نسبت به شوهر در ترك واجبات، مانند نماز و روزه و...، مانند ديگران، همان امر به معروف با رعايت شرايط است و كانون خانوادگى در اسلام، از اهمّيت بالايى برخوردار است، و به نظر مى رسد كه با نصيحت و ارشاد و با هرچه كه طرف مقابل را لجوج در ترك واجب ننمايد و باعث اختلاف نشود، بايد اكتفا كرد، و نماز نخواندن مرد، موجب ترك تمكين زن از شوهر نيست. 15/9/79