(س 1074) دختر و پسرى نامزد شده اند و عقد نكاح، خوانده شده است، منتها عروسى نكرده اند؛ اما در طول مدتى كه نامزد بوده اند از راه دُبُر دخول مى كرده است. اكنون به علت عدم تفاهم اخلاقى از همديگر جدا شده اند. با توجه به اينكه دخول از دُبُر بوده است نه قُبُل و دختر هنوز باكره است، آيا شوهر، كلّ مهريه را بايد بپردازد يا نصف مهريه را؟

ج ـ به نظر اخير اين جانب، زوجه كلّ مَهر را طلبكار است. 29/6/83

(س 1075) آيا در صورت فوت زوجه قبل از دخول، مهريه وى نصف مى گردد يا خير؟

ج ـ آرى، با فوت زوجه قبل از دخول، نصف مَهر را زوج بدهكار است. 18/8/77

(س 1076) پسر و دخترى با هم ازدواج كرده اند و پس از چهار ماه پسر بر اثر تصادف فوت كرده است. عروس ابتدا مهريه خودش را بخشيده، اما بعد از مدتى ادّعاى مهر مى كند. در صورتى كه پسر، دارايى نداشته باشد، در اين صورت آيا چيزى بر ذمّه متوفا يا شخص ديگرى هست يا خير؟

ج ـ مهريّه زن به عهده زوج است نه به عهده ديگران. بنابراين، اگر زوج از دنيا برود، مَهر به عنوان دين، قبل از وصيّت و ارث از مالش پرداخت مى شود و اگر مالى ندارد، چيزى بر عهده و ذمّه ديگران نيست و خود زوج هم برىء مى باشد، و اما در مورد هبه زوجه، اگر زوجه مهر را به شوهر هبه نمايد ـ چه در حال حيات او و چه بعد از ممات ـ هبه اش درست است و قابل رجوع نيست. آرى، ادّعاى زوجه به عدم هبه مرافعه شرعيه را مى طلبد و فايده اش در صورت تمكن و دارايى شوهر است نه جايى كه او چيزى ندارد. 9/4/77

(س 1077) ميزان مهريه اى كه به زوجه اى كه شوهرش قبل از دخول فوت مى نمايد تعلّق مى گيرد، نصف مَهرالمسمّى است يا تمام آن؟

ج ـ اقوى اين است كه اگر زوج قبل از دخول فوت نمايد، تمام مهر، ملك زوجه است و مستحقّ آن است و قبل از ارث است و از اصل مال خارج مى شود؛ و اما اگر زوجه قبل از زوج و قبل از دخول بميرد، نصف مَهر، مِلك زوجه است كه به ورثه اش مى رسد و چون خود زوج هم وارث سببى است، از همان نصف، مانند بقيّه اموال زوجه ارث مى برد. 7/3/77

(س 1078) شخصى دخترى را به عقد دايم خويش در آورده و صداق و مَهر او را به ذمّه مى پذيرد. پدر دختر، اتومبيل خود را به دامادش امانت مى دهد و در جريان رانندگى او به اتفاق برادرش در اثر سانحه رانندگى جان مى سپارند؟ با توجه اين مطلب بفرماييد:

1. در حال حاضر آيا دختر حقّ مطالبه مَهر و صداق خويش را دارد؟

2. آيا خسارت وارد شده به اتومبيل را خانواده داماد بايد بپردازند يا نه؟

3. آيا دختر از شوهر متوفايش ارث مى برد يا نه؟

ج 1 ـ به نظر اين جانب همه مَهر را طلبكار است.

ج 2 ـ كسى كه مالى را بدون اجازه مالك تصرّف نمايد و تلف شود، ضامن خسارت مى باشد.

ج 3 ـ ارث مى برد. 15/8/77

(س 1079) در صورت اختلاف زوجين در مقدار و وصف مَهريه و در صورتى كه هيچ كدام جهت اثبات ادّعاى خود دليلى ندارند؛ قول كدام يك از زوجين مقدّم است؟

ج ـ قول مرد با يمينش ـ در فرض نبودِ بيّنه و حجّت شرعى ـ بر قول زن مقدّم است، چون منكر است و زن مدّعيه است و كسى است كه اذا تركت الدعوى تركت. 18/8/77