(س 893) اگر پسرى به دخترى كه باكره نيست وشوهر ندارد، علاقه مند باشد و او نيز متقابلاً به پسر ميل داشته باشد، آيا براى ارضاى يكديگر نياز به ايراد خطبه است؟ آيا همين كه دو طرف ميل و رضاى به اين كار دارند، كافى نيست؟

ج ـ ازدواج بدون اجراى صيغه نكاح و رعايت شرايط لازمه، تحقّق پيدا نمى كند. 15/8/77

(س 894) اخيراً در يكى از مناطق محروم كشور مشخص شد كه صيغه عقد دايم زنى براى دو نفر منعقد گرديده است، و با بررسى هاى به عمل آمده، تا كنون محرز نشده كه كدام يك از اين دو نفر، ابتدا و كدام يك متأخّراً صيغه عقد را جارى كرده اند؟ و هر كدام مدّعى اند كه صيغه عقد را مقدّم بر ديگرى جارى نموده است. يكى از افراد مزبور كه متوجه ابهام مسئله شده بود، صيغه طلاق را جارى نمود. حال با عنايت به اينكه يكى از اين دو نفر صيغه طلاق را جارى نموده، آيا فرد دوم مى تواند با اين خانم ازدواج نمايد؟

ج ـ شخصى كه طلاق نداده، اگر بخواهد با آن زن ازدواج و زندگى نمايد، بايد از باب احتياط لازم، مجدّداً عقد نكاح را انجام دهد، چون ممكن است نكاح قبلى او متأخّر از نكاح ديگرى بوده نتيجتاً لغو و باطل انجام گرفته، كما اينكه ديگرى هم اگر بخواهد دوباره عقد كند، بايد آن ديگرى، طلاق احتياطى بدهد، چون ممكن است عقد آن ديگرى قبل بوده و طلاق خودش بى فايده باشد. به هر حال، رعايت احتياط، لازم است. 2/2/78

(س 895) گاهى پدر يا مادر دختر و پسر، بدون اينكه دختر و پسر حضور داشته باشند نزد عاقد حاضر مى شوند و مى گويند دختر و پسر راضى هستند، صيغه عقد آنها را بخوانيد و عاقد هم صيغه را مى خواند. آيا صحيح است يا خير؟

ج ـ حضور طرفين در مجلس عقد، شرط نيست و آنچه لازم است رضايت آنها به عقد است. 31/5/76

(س 896) نظر حضرت عالى راجع به عقد معاطاتى در نكاح چيست؟ منظور اين است كه آيا معيار حليّت در نكاح، صرفاً گفتن لفظ «أنْكَحْتُ» است يا فقط نيّت و قصدِ انشا و رضايت قلبى طرفين كفايت مى كند؟ در صورتى كه معيار، شقِّ اول باشد، آيا به صِرف اينكه كلمه «أنْكَحْتُ» را بر زبان بياوريم، سبب حليّت مى شود؟ و اگر ملاك، روح توافق و قصد انشاى طرفين است، در اين فرض چه لزومى به اداى لفظ مخصوص است؛ بعلاوه اينكه به جاى آن الفاظ مخصوص، مى توان به وسيله حركات نيز از قصد و رضايت طرفين مطّلع شد.

ج ـ در ازدواج، رضايت طرفين و اجراى صيغه عقد، شرط است و معاطات، صحيح نيست و عدم صحّتش اجماعى است؛ بلكه ارتكاز و ابنيّه عقلائيّه نيز بر عدم صحّت است. 16/3/75

(س 897) آيا در خواندن صيغه عقد موقت يا دايم و يا صيغه طلاق، حروف بايد همانند قرائت در نماز، از مخرج ادا شوند يا خير؟

ج ـ آنچه معتبر است آن است كه صحيح خوانده شود، و غلطى كه مضرّ به معنا باشد، موجب عدم صحّت است؛ مانند اينكه به جاى «زوّجت» بگويد: «جوّزت». 11/1/74

(س 898) خواندن خطبه عقد با تلفن چه حكمى دارد؟

ج ـ حضور طرفين عقد در صحّت عقد، شرط نيست؛ امّا بايد متابعت عرفيّه حفظ گردد و در اين جهت فرقى بين تلفن و غير آن نيست. 15/10/75