حضرت آیت الله العظمی صانعی (مدظله العالی) پیرامون فضیلت دحو الارض در درس خارج فقه فرمودند: «امروز روز «دحو الارض» است. البته روز 25 ذي القعده يکي از چهار روزي است که از نظر اسلام، روزه گرفتن و عبادتش دارای اهمیت است، مرحوم ميرداماد (قدس سره الشريف) رساله­ای بنام «في اربعة ايام» دارد اربعة ايام: 25 ذي قعدة، 17 ربيع الاول، 27 رجب و 18 ذي حجة است، اين چهار روزي است که در روايت هم آمده، روزه اين چهار روز تأکيد شده است. جالب است که محدث قمی از مرحوم ميرداماد نقل مي‌کند که ميرداماد (قدس سره و رضوان الله تعالي عليه) مي‌فرمايد: از افضل اعمال روز 25 ذي قعدة، زيارت علي بن موسي الرضا (عليه آلاف التحية والثناست). روز 23 زيارت وارد شده، احتمال داده‌اند روز شهادتش باشد، روز 25 هم که روز دحوالارض است، باز ايشان مي‌فرمايد از افضل اعمال اين است که انسان امام هشتم را زيارت کند و در روايات ديده‌ايد که چرا به آن مي‌گويند دحوالارض، مي‌گويند زمين در امروز از زير خانه خدا پهن شده است، کعبه بوده و زمين از زير خانه خدا پهن شده است، اين مسلماً استعاره است والا اين‌طور نيست که آن‌جا زمين بوده، بعد يک طنابي گردنش انداخته‌اند و کشيده‌اند و آورده‌اند. معناي عادي آن ملاحظه نمي‌شود.

بنده احتمال مي‌دهم، کعبه اول محل امن قرار داده شد، بعد در روز 25 ذي القعده‌اي خدا جعل کرد، امنيت را براي همه زمين الزام کرد، پس زمين از حیث امنیت از خانه کعبه پهن شد، پهن شدن جعلي است، اول خدا کعبه را امن قرار داد تا جايي که اگر قاتل در آن‌جا باشد، نمي‌شود او را گرفت بلکه بايد محاصره شود، البته بعضي‌ها مشاهد مشرفه را هم به کعبه ملحق کرده‌اند. فرهنگ ملي شيعه اين بوده که خانه علما، خانه دانشمندان و بزرگان هم اين‌طور بوده و احترام داشته است. اين فرهنگ شيعه بوده، اين فرهنگ اسلام بوده است. اين فرهنگ ملي بوده، خدا هم امنیت کل زمين را براي کل مردم جعل کرده و گفته همه بايد در امن باشند، هيچ‌کس از هيچ‌کس نترسد. «شر الناس من يخاف شره»، بدترين مردم کسي است که آدم از شرش بترسد، «شر الناس من يخاف لسانه»، بدترين مردم کسي است که آدم از زبان و قلمش بترسد. يعني مي‌شود گفت شايد از شمر هم مثلاً بدتر باشد، چون که شمر باز راحت مي‌گفت مي‌جنگم و مي‌جنگيد و شمشير مي‌زد، و آن هم شمشير مي‌زد، ولي گاهي وقت‌ها آدم‌ها از شمر هم بدتر مي‌شوند، از عمر سعد هم بدتر مي‌شوند، عمر سعد دينش را به حکومت ري فروخت، ولو اين‌که به آن نرسيد. ولی بعضی ها دينشان را به ناچيز مي‌فروشند، اين عاقلانه است؟ «ألا أخبرکم باشقي الاشقيا؟ ... من اجتمع عليه فقر الدنيا و عذاب الآخرة [1] به هرحال، يوم دحوالارض، يعني امنيت براي همه و احتمال دارد روز ظهور حضرت مهدي هم در روز 25 ذي‌قعده باشد.

[1]. بحارالانوار 100: 20، حديث 3.

-----------------------------------------------------

در مفاتیح الجنان مرحوم حاج شیخ عباس قمی برای این روز که یکی از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز و به آن سفارش شده است و برای شب آن اعمال مستحبی را ذکر فرموده که چنین است .

(شب بيست و پنجم ذی القعدة) شب دَحْوُالْأرْض است (يعنى پهن شدن زمين از زير خانه كعبه بر روى آب) و از ليالى شريفه است كه رحمت خدا در آن نازل مى ‏شود و قيام به عبادت در آن اجر بسيار دارد و از حَسَن بن على وَشّا روايتست كه گفت من كودك بودم كه با پدرم در خدمت امام رضا عليه السلام شام خورديم در شب بيست و پنجم ماه ذى‏ القعده پس فرمود كه امشب حضرت ابراهيم‏ عليه السلام و حضرت عيسى‏ عليه السلام متولّد شده‏ اند و زمين از زير كعبه پهن شده است پس هر كه روزش را روزه بدارد چنان است كه شصت ماه را روزه داشته باشد و به روايت ديگر است كه فرمود در اين روز حضرت قائم‏ عليه السلام قيام خواهد نمود روز بيست و پنجم روز دحو الأرض است و يكى از آن چهار روز است كه در تمام سال به فضيلت روزه ممتاز است و در روايتى روزه‏ اش مثل روزه هفتاد سال است و در روايت ديگر كفّاره هفتاد سال است و هر كه اين روز را روزه بدارد و شبش را به عبات به سر آورد از براى او عبادت صد سال نوشته شود و از براى روزه‏ دار اين روز هر چه در ميان آسمان و زمين است استغفار كند و اين روزى است كه رحمت خدا در آن منتشر گرديده و از براى عبادت و اجتماع به ذكر خدا در اين روز اجر بسياري است و از براى اين روز به غير از روزه و عبادت و ذكر خدا و غسل دُو عمل وارد است.

اوّل نمازى ‏كه در كتب شيعه قُميّين روايت شده و آن دو ركعت است در وقت چاشت در هر ركعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره وَالشَّمْسِ بخواند و بعد از سلام نماز بخواند:

لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلىِّ الْعَظيمِ‏

پس دعا كند و بخواند:

يا مُقيلَ العَثَراتِ اَقِلْنى‏ عَثْرَتى‏، يا مُجيبَ‏ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتى‏، يا سامِعَ الْأَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتى‏، وَارْحَمْنى‏ وَتَجاوَزْ عَنْ سَيِّئاتى‏ وَما عِنْدى‏، يا ذَاالْجَلالِ وَالْأكْرامِ.

دوم خواندن اين دعا است كه شيخ در مصباح فرموده مستحبّ است خواندن آن:

اَللّهُمَ‏ داحِىَ الْكَعْبَةِ، وَفالِقَ الْحَبَّةِ وَصارِفَ اللَّزْبَةِ، وَكاشِفَ كُلِّ كُرْبَةٍ، اَسْئَلُكَ فى‏ هذَا الْيَوْمِ مِنْ اَيَّامِكَ الَّتى‏ اَعْظَمْتَ حَقَّها، وَاَقْدَمْتَ سَبْقَها، وَجَعَلْتَها عِنْدَ الْمُؤْمِنينَ وَديعَةً، وَاِلَيْكَ ذَريعَةً، وَبِرَحْمَتِكَ الْوَسيعَةِ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى‏ مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ الْمُنْتَجَبِ فِى الْميثاقِ الْقَريبِ يَوْمَ‏ التَّلاقِ، فاتِقِ كُلِّ رَتْقٍ، وَداعٍ اِلى‏ كُلِّ حَقٍ‏ّ، وَعَلى‏ اَهْلِ بَيْتِهِ الْاَطْهارِ الْهُداةِ الْمَنارِ، دَعائِمِ الْجَبَّارِ، وَوُلاةِ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ، وَاَعْطِنا فى‏ يَوْمِنا هذا مِنْ عَطآئِكَ الَْمخْزُونِ غَيْرَ مَقْطوُعٍ وَلا مَمْنوُعٍ، تَجْمَعُ لَنا بِهِ‏ التَّوْبَةَ وَحُسْنَ الْأَوْبَةِ، يا خَيْرَ مَدْعُوٍّ وَاَكْرَمَ مَرْجُوٍّ، يا كَفِىُّ يا وَفِىُّ، يا مَنْ لُطْفُهُ خَفِىٌّ، اُلْطُفْ لى‏ بِلُطْفِكَ، وَاَسْعِدْنى‏ بِعَفْوِكَ، وَاَيِّدْنى‏ بِنَصْرِكَ، وَلا تُنْسِنى‏ كَريمَ ذِكْرِكَ بِوُلاةِ اَمْرِكَ، وَحَفَظَةِ سِرِّكَ، وَاحْفَظْنى‏ مِنْ‏ شَوايِبِ الدَّهْرِ اِلى‏ يَوْمِ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ، وَاَشْهِدْنى‏ اَوْلِيآئَكَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسى‏، وَحُلوُلِ رَمْسى‏، وَانْقِطاعِ عَمَلى‏، وَانْقِضآءِ اَجَلى‏، اَللّهُمَّ وَاذْكُرْنى‏ عَلى‏ طوُلِ الْبِلى‏، اِذا حَلَلْتُ بَيْنَ اَطْباقِ الثَّرى‏، وَنَسِيَنِى النَّاسوُنَ مِنَ الْوَرى‏، وَاَحْلِلْنى‏ دارَ الْمُقامَةِ، وَبَوِّئْنى‏ مَنْزِلَ‏ الْكَرامَةِ، وَاجْعَلْنى‏ مِنْ مُرافِقى‏ اَوْلِيآئِكَ، وَاَهْلِ اجْتِبآئِكَ وَاصْطِفآئِكَ، وَبارِكْ لى‏ فى‏ لِقآئِكَ، وَارْزُقْنى‏ حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلوُلِ الْأَجَلِ، بَريئاً مِنَ الزَّلَلِ وَسوُءِ الْخَطَلِ، اَللّهُمَّ وَاَوْرِدْنى‏ حَوْضَ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ، وَاسْقِنى‏ مِنْهُ مَشْرَباً رَوِيّاً سآئِغاً هَنيئاً، لا اَظْمَأُ بَعْدَهُ وَلا اُحَلَّأُ وِرْدَهُ، وَلا عَنْهُ اُذادُ، وَاجْعَلْهُ لى‏ خَيْرَ زادٍ، وَاَوْفى‏ ميعادٍ يَوْمَ يَقوُمُ الْأَشْهادُ، اَللّهُمَّ وَالْعَنْ جَبابِرَةَ الْأَوَّلينَ وَالْآخِرينَ، وَبِحُقوُقِ اَوْلِيآئِكَ الْمُسْتَاْثِرينَ، اَللّهُمَّ وَاقْصِمْ دَعآئِمَهُمْ، وَاَهْلِكْ‏ اَشْياعَهُمْ وَعامِلَهُمْ، وَعَجِّلْ مَهالِكَهُمْ، وَاسْلُبْهُمْ مَمالِكَهُمْ، وَضَيِّقْ‏ عَلَيْهِمْ مَسالِكَهُمْ، وَالْعَنْ مُساهِمَهُمْ وَمُشارِكَهُمْ، اَللّهُمَّ وَعَجِّلْ فَرَجَ‏ اَوْلِيآئِكَ، وَارْدُدْ عَلَيْهِمْ مَظالِمَهُمْ، وَاَظْهِرْ بِالْحَقِّ قآئِمَهُمْ، وَاجْعَلْهُ‏ لِدينِكَ مُنْتَصِراً، وَبِاَمْرِكَ فى‏ اَعْدآئِكَ مُؤْتَمِراً، اَللّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِكَةِ النَّصْرِ، وَبِما اَلْقَيْتَ اِلَيْهِ مِنَ الْأَمْرِ فى‏ لَيْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِماً لَكَ حَتّى‏ تَرْضى‏، وَيَعوُدَ دينُكَ بِهِ وَعَلى‏ يَدَيْهِ جَديداً غَضّاً، وَيَمْحَضَ الْحَقَ‏ مَحْضاً، وَيَرْفُِضَ الْباطِلَ رَفْضاً، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِ وَعَلى‏ جَميعِ آبائِهِ، وَاجْعَلْنا مِنْ صَحْبِهِ وَاُسْرَتِهِ، وَابْعَثْنا فى‏ كَرَّتِهِ، حَتّى‏ نَكوُنَ فى‏ زَمانِهِ‏ مِنْ اَعْوانِهِ، اَللّهُمَّ اَدْرِكْ بِنا قِيامَهُ، وَاَشْهِدْنا اَيَّامَهُ، وَصَلِّ عَلَيْهِ، [على‏مُحَمَّد] وَارْدُدْ اِلَيْنا سَلامَهُ، وَالسَّلامُ عَلَيْهِ [عَلَيْهِمْ‏] وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكاتُهُ.

و بدانكه ميرداماد (رحمه الله) در رساله اربعة ايّام خود در بيان اعمال روز دَحْوُالارض فرموده كه زيارت حضرت امام رضاعليه السلام در اين روز افضل اعمال مستحبّه وآكَدِ آداب مَسْنُونه است.