امام(قدس سره) می فرماید: عالم محضر خداوند است و نبايد در محضر خدا گناه كرد.[1] توجه به این حقیقت عامل پيش‌ گيری از گناه است. توجه به يک اصل ديگر اعتقادى و مذهبى هم مانع از گناه است و آن اين‌ است كه حسب روايات، اعمال ما بر رسول اللّه(ص) و بر ائمه معصومين(ع) و بر امام زمان(عج) كه امروز، امام زنده ما است، عرضه می‌ شود. اگر ما توجه كنيم كه اعمال به آن‌ها عرضه مى‌ شود و از گناهان ما ناراحت مى‌ شوند، به نظر مى‌ آيد توجه و التفات به اين امر مانع از گناه و معصيت باشد.

در موثقه سماعه آمده است: على بن ابراهيم عن ابيه، عن عثمان بن عيسى، عن سماعه، با چهار واسطه كلينى(قدس سره) روايت را به معصوم رسانده و اين از امتيازات كافى، در اسناد واسطه‌ها است که معمولاً كم است و اين يكى از خدمات ارزنده كلينى به اسلام و فقه اسلام است. عَنْ أَبِي عَبْدِاللهِ(ع) قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: «مَا لَكُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ اللهِ(ص)؟ [چه شده كه شما پيغمبر را ناراحت مى‌ كنيد؟] فَقَالَ رَجُلٌ: كَيْفَ نَسُوؤُهُ؟ [مردی پرسید: چطور ما ایشان را ناراحت مى‌ كنيم؟] فَقَالَ: أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَكُمْ تُعْرَضُ عَلَيْهِ فَإِذَا رَأَى فِيهَا مَعْصِيَةً سَاءَه ذَلِكَ، [نمى‌ دانيد كه اعمالتان بر او عرضه مى‌ شود، اگر پيغمبر در پرونده عمل ما گناه ببيند، ناراحت مى‌ شود] چون به ما مهربان است، ناراحت مى‌ شود. او به ما رئوف و مهربان است و غصه مى‌ خورد كه چرا ما آدم‌ هاى خوبى نمى‌ شويم. مى‌ بيند ما بد كرديم، دروغ گفتيم، افترا زديم، غيبت كرديم، عملى انجام داديم كه خداى ناخواسته اسلام تضعيف شد. فَلا تَسُوءُوا رَسُولَ اللهِ وَسُرُّوه‏»،[2] پس، پيغمبر را غمگين نكنيد و تا می‌ توانيد ایشان را شاد کنید. اين سفارش امام صادق(ع)است. پيغمبر را غمگين نكنيد، بلكه پيغمبر را خوشحال كنيد. اما رسول ‌الله(ص) خصوصيت ندارد، چنان­كه از روايات و از استدلال به آيات بر مى‌ آيد و مرحوم كلينى هم باب را باب عرض اعمال بر رسول الله و بر ائمه معصومين(ع) دانسته است.

روايت بعدی: عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ، عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ؛ عَنِ الزَّيَّاتِ، عَنْ عَبْدِاللهِ بْنِ أَبَانٍ الزَّيَّاتِ وَكَانَ مَكِيناً عِنْدَ الرِّضَا(ع). قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا(ع)ادْعُ اللهَ لِي وَلِأَهْلِ بَيْتِي، [عبدالله بن ابان زیّات، نزد حضرت رضا(ع) محترم بود. می­ گوید به حضرت عرض کردم به نفع من و اهل بيت من، دعا كنيد] فَقَالَ: «أَ وَلَسْتُ أَفْعَل‏؟ [آیا دعا نمی‌ كنم؟] يعنى امام هشتم مى‌ خواهد بفهماند كرامت و بزرگوارى ما اين چنين است كه نگفته، ما به شما دعا مى‌ كنيم، چون وضع شما را مى‌ بينيم و مى‌ دانيم. حضرت سپس فرمود: وَاللهِ إِنَّ أَعْمَالَكُمْ لَتُعْرَضُ عَلَيَّ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ. قَالَ: فَاسْتَعْظَمْتُ ذَلِكَ، فَقَالَ لِي: أَ مَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ(وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ)،[3] قَالَ هُوَ وَاللهِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي‌طَالِبٍ(ع)»،[4] فرمود: اعمالتان هر روز و شب بر من عرضه می‌ گردد. راوی می گوید: این برایم خیلی حرف بزرگی جلوه کرد که امام فرمود: مگر قرآن نخوانده‌ ای که خدا می‌ فرماید: پس خدا، رسول و مؤمنان عمل شما را نظاره‌ گرند. بعد «المؤمنون» را به امیرالمؤمنین(ع) تفسير كرد، چون در زمان نزول آیه، اميرالمؤمنين مصداق بارز «الْمُؤْمِنُون» بوده است. ولى از اين‌ كه فرمود: به خود ما هم عرضه مى‌ شود، معلوم می‌ شود نسبت به خودشان هم است و ما اميدواريم و از امام زمان(عج) تقاضای ما اين است كه وقتى مظلوميت ما را مى‌ بيند، هم برای ما دعا كند و هم عليه دشمنان ما دعا كند كه دعاى او، چون مضطرّ حقيقى و امام معصوم است، قطعاً مستجاب خواهد بود و ما مى‌ خواهيم اعمال بد ما كه بر او عرضه مى‌ شود، با ديد كرامت و بزرگوارى نگاه كند، نه با ديد عدالت و مؤاخذه، با فضل و كرمش با ما برخورد كند، آن‌ چنانى كه اميدواريم خدا هم با فضل و كرمش با ما برخورد كند. 

------------------

[1]. نک: صحيفه امام، ج11، ص382 و ج13، ص461.

[2]. کافی‌، ج1، ص219، ح3.

[3]. توبه (9): 105.

[4]. کافی‌، ج1، ص219، ح4.