مرحوم مقدس اردبیلی روایتی را از علی بن الحسین(علیه السلام) ذکر می‌کند که اگر کسی امامت ائمه(علیهم السلام)را قبول نداشته باشد، اما دوست بدارد آنچه را که شیعیان قبول دارند، به سعادت می‌رسد.[1] 

مرحوم ملاصدرا دو تا بیان دارد که من یکی از آن دو را برای شما نقل می‌کنم، چون یکی دیگر را شاید شما باور نکنید. بیان ایشان این است: اگر کسی به اهل بیت(علیهم السلام)و به خوبان علاقه داشته باشد، این علاقه به خوبان ـ که علاقه به خوبان و خوبی‌ها جزو فطرت انسان است ـ  گرچه با گناه آلوده شده و حجاب حاصل شده باشد، در عالم برزخ حجاب و آلودگی از بین می‌ رود و در روز قیامت به بهشت می‌ رود و گاهی گناهان آن‌ قدر زیاد است که در عالم برزخ از بین نمی‌ رود، فرد را به جهنم می‌ برند و عذاب می‌ کشد، گداخته می‌ شود، حجاب‌ ها که سوخت، نورانیت علاقه به اهل بیت(علیهم السلام) و یا علاقه به خوبان که فطری است، ظاهر می‌ شود، پرده‌ ها کنار می‌ رود و آن جمال و جلوه الهی که در فطرت انسان پایه‌ گذاری شد، آشکار می‌ شود و از جهنم به بهشت می ‎رود.[2]

ملاصدرا(قدس سرّه) یک فیلسوف بزرگ است که این حرف را می‌ زند، او با برهان عقلی این حرف را می‌ زند. ما چون طاقت عذاب نداریم، نباید گناه کنیم. نمی‌ گوید عذاب نمی‌ شود، ولی آخرالامر پرده‌ ها و حجاب‌ ها کنار می‌ رود و آن نورانیت و صفا برمی‌ گردد و به نظر خودش رجوع الی الله می‌ شود و این شخص به بهشت ‌می ‎رود. 

اما در رابطه با علی بن الحسین(علیهما السلام) که کمال انسانیت در ایشان وجود دارد، یعنی آنچه در زیارت «امین‌الله» گفته به نظر بنده آن گفتارش را با عملش هماهنگ کرده و این بسیار اهمیت دارد و این را انسان باید در زیارت‌ نامه‌ های دیگر هم مورد توجه قرار بدهد.

در زیارت «امین‌الله» که امام زین‌ العابدین(علیه السلام) کنار قبر امیرالمؤمنین(علیه السلام) می‌ خواند در آن‌جا می‌ فرماید: «اللّهمّ فَاجعَل نَفسِـي مُطمَئِنّةً بِقَدَرك، راضِيةً بِقضائك، موُلِعةً بِذکركَ وَدُعائِك، مُحبِّةً لِصَفوَة أوَليائِكَ، مَحبُوبَةً في أَرضِكَ وَسَمائك»؛[3] خدایا! من جوری عمل کنم که تمام جهان هستی مرا دوست بدارند و این قابل امکان است، قابل امکان است که انسان جوری عمل کند که تمام جهان هستی به او اظهار علاقه کنند، مگر کسی که اصلاً دشمن انسانیت است، و الا طبعاً اظهار علاقه می‌ کند.

امام زین‌ العابدین(علیه السلام) می‌ فرماید: خدایا! تمام موجودات عالم مرا دوست بدارند، «محبوبةً فِی أرضِكَ و سَمَائكَ». محبوبیت در ارض و سماء را از خدا می ‎خواهد و در عین این‎که این را از خدا می‎ خواهد، گفتارش با درخواستش هماهنگ است، یعنی کاری می‎ کند که مردم به او محبت بورزند و باعث زدگی و تنفر مردم نشود. 

شهید مطهری در داستان راستان دارد، وقتی یکی از دشمنان امام سجاد(علیه السلام) افتاد و از جایگاهش پایین کشیده شد و مورد غضب خلیفه واقع گردید ـ هشام بن اسماعیل، فرماندار مدینه که امام و شیعیان را بسیار آزار می‌ داد ـ وقتی شیعیان خواستند اذیتش کنند، فرمود او را اذیّت نکنید، او دیگر از کار افتاده است، او دیگر شخصیت و اقتدارش را از دست داده است.[4]

 این یک گوشه از زندگی امام زین ‎العابدین(علیه السلام) است. گوشه دوم زندگی امام زین ‎العابدین(علیه السلام) این است که به پسرش باقرالعلوم(علیه السلام) سفارشی که جدش امیرالمؤمنین(علیه السلام) به پدرش امام حسین(علیه السلام) و پدرش به او وصیت کرده بود و باقرالعلوم هم بعداً به پسرش جعفرالصادق(علیه السلام) وصیت کرد را بیان نمود: «یا بُنیّ! إيّاكَ وَظلمَ مَن لا يَجِدُ عَلَيك ناصِراً إلّا اللّه».[5] فرزندم! دلبندم! بپرهیز از ستم کردن بر کسی که جز خدا یاوری ندارد. مواظب باش! یک کسی که هیچ پناهگاهی ندارد، هر جا برود بیرونش می‌ کنند، به او ظلم نکنی، حقش را از بین نبری، مالش را به یغما نبری، شخصیت‌ او را ترور نکنی، چون یک کسی می‌ تواند دفاع کند و دفاع می‌ کند، اما چنین کسی هر جا برود، می‌ بیند دستش به جایی بند نیست. اگر بشریت رسید به آن چیزی ‌که ائمه(علیهم السلام) می‌ خواستند که در زمان امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) خواهد رسید، من فکر می‌ کنم عقول مردم کامل شده این جمله را گویا قطره قطره خون‌ شان می‌ گوید: «إيّاكَ وَظلمَ مَن لا يَجِدُ عَلَيكَ ناصراً إلّا اللّه»؛ بترس از کسی که غیر از خدا پناهی ندارد. می‌ گویند صبر کوچک خدا صد سال است، اما آخر نمی‌ گذرد، دیرگیر است، اما سخت‌ گیر است. ظلم به افراد نسیه ندارد، سوخت و سوز هم ندارد، هر کسی در زندگی خودش، من نسبت به زن و بچه‌ خودم، تو نسبت به زن و بچه خودت. کسانی که فکر می‌ کنند نمی‌ میرند، فکر می‌ کنند این شخصیت‌ ها و قدرت‌ ها و بزن بهادرها همیشه می‌ مانند، خیالی بیش نیست و زمانه چنان آنان را خواهد کوبید که تصور آن هم ممکن نیست.

 

 

___________________

[1]. مجمع الفائدة والبرهان، ج 2، ص 514: «سَمِعْتُ مِنْ أَبِي شِبْلٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِالله(علیه السلام): مَنْ‏ أَحَبَّكُمْ‏ عَلَى‏ مَا أَنْتُمْ‏ عَلَيْهِ‏، دَخَلَ‏ الْجَنَّةَ وَإِنْ لَمْ يَقُلْ كَمَا تَقُولُون»، کافی، ج 8، ص 256، ح 367‏.

[2]. نک: شرح اصول کافی، ج 2، ص 585 روایت در این باره وجود دارد. (نک: بحار الأنوار، ج 8، ص 353، ح 2).

[3]. کامل الزیارات، ص 39، ح 1؛ بحار الأنوار، ج 97، ص 264.

[4]. ارشاد، ج 2، ص 147.

[5]. کافی، ج 2، ص 331، ح 5.