شاذ در لغت به معنای «نادر» است، آنچه در مقابل مشهور آمده است. واژه شاذ، دارای نوعی بار منفی، حساسیت است که در مخاطب حس عمل بر خلاف اکثر را در اذهان متبادر می‌کند. فتاوای شاذ، آن دسته از فتاوای فقهی که بر خلاف اجماع مشهور فقها بیان شده است و دلیلی بر افساد آن وجود ندارد.

علم فقه، دانشی چون علوم طبیعی، ریاضی، هندسه نیست که برای خود ضابطه و قانون دگرگون‌ناپذیر داشته باشد که اگر کسی برخلاف آن قوانین حکم کند، بتوان در باره آن داوری کرد. شاهد بر این مدعا نظریه متفاوت در علوم انسانی، علوم اسلامی و فتاوای متضاد در فقه است که ریشه در منابع آن دارد. برای نمونه، اکثریت فقها حکم به نجاست و حرمت شرب خمر می‌کنند؛ در حالی ‌که دسته‌ای از فقها فقط شرب آن را حرام دانسته و آن را نجس نمی‌دانند. در این زمینه مثال‌های زیادی وجود دارد که فتاوای شاذ، خلاف مشهور هستند (مقدس اردبیلی، 1416ق، ج 2، ص 309).

به ساده‌گی نمی‌توان در باره یک فتوا قضاوت نمود؛ زیرا فتوا مبتنی بر مصادر و مبانی است که توسط فقیه استنباط شده و برای فقیه و پیروان وی حجت و معتبر است؛ گرچه در عالم واقع یک حکم بیش‌تر وجود ندارد، ولی چون دست‌یابی به عالم واقع برای آن‌ها میسر نیست، اختلاف امری طبیعی می‌باشد.