Loading...
error_text
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: کتابخانه فارسی
اندازه قلم
۱  ۲  ۳ 
بارگزاری مجدد   
پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی :: 15. مجسمه سازي و نقاشي انسان و جانداران، حرام نيست.

15. مجسمه سازي و نقاشي انسان و جانداران، حرام نيست.

ساخت هيکل انسان، حيوان و جانوران و تصويرگري و نقاشي آنها با ابزار و وسايل مختلف، به حکم اسلام حلال و جايز است. بلکه «اگر در مسير و هدفي عقلايي و مفيد براي جامعه مورد استفاده قرار گيرد، محکوم به حکم همان هدف است؛ يعني ممکن است واجب يا مستحب گردد». [105]

بنا به فتواي حضرت آيت الله صانعي، مجسمه و نقاشي موجودات جاندار و برخي ديگر از هنرهاي صوتي و قلمي که امروزه در ميان مردم و رسانه هاي مختلف اجتماعي رواج دارد، به شرط اينکه وسيله ي فساد و بي بند و باري جامعه و يا اعمال حرام ديگر نباشد، اشکال ندارد.[106]

از منظر آيت الله صانعي ملاک در اين موضوع داشتن اهداف عقلايي و اغراض مشروعه است. لذا اگر از مجسمه يا تصويري در جهت تباهي، ابتذال و انحراف فکري و فرهنگي جامعه استفاده شود همانند بقيه اعمال لهو و لعب، حرمت دارد و عامل انحراف و ابتذال بر حسب موازين شرعي تعزير مي شود. برعکس اگر به عنوان نماد و سنبل انتقال مفاهيم ارزشي اسلام و انقلاب اسلامي استفاده گردد، نه تنها اشکال ندارد بلکه عقلاً و عرفاً امري ممدوح و مفيد براي جامعه خواهد بود. امروزه در دنيا از نمادهاي ملي؛ مانند مجسمه يک رهبر يا تصوير شخصيتِ برجسته آن کشور، استفاده هاي تبليغاتي فراوان صورت مي گيرد که علاوه بر استقبال و تأثير پذيري آن ملت، برتري و اقتدار آن کشور نيز به رُخ ملل و کشورهاي ديگر کشيده خواهد شد.

در کشورهاي مختلف بسياري از اماکن اجتماعي و آموزشي از تصاوير و هنرهاي مانند آن براي انتقال سريع و کم هزينه ي مفاهيم گوناگون به مخاطبين، استفاده مي شود. در برخي مناطق هم، نصب مجسمه يک حيوان يا يک پرنده و امثال اينها، ترجمان توانمندي هاي مردم آن منطقه است. همه ي اينها نشان دهنده ي عقلايي بودن استفاده از هنرهاي تجسيمي و تصويري است؛ مثلاً ساخت مجسمه ي رزمنده ي جبهه هاي دفاع مقدّس يا نقاشي آنها و نصب آن در ميادين يا اماکن خاص در شهرها جهت زنده نگه داشتن مفاهيمي مانند شجاعت، رشادت و ... نه تنها مفيد براي مردم و جامعه است، بلکه معقول و در برخي مواقع لزوم عرفي و عقلي آن نيز امري بديهي به نظر مي رسد. اينها و موارد مشابه آن، نوعي بزرگداشت و برگزاري مراسم براي آنان است که در اسلام نيز به آن عنايت و توصيه شده است. بزرگداشت انسان هاي برجسته يا يک واقعه و رخداد مهم ملي و مذهبي، خود در احياي ارزش هاي اجتماعي جامعه نقش ارزنده و مفيدي را ايفا مي کند.

علاوه بر وجود اعتبارات عقلايي ، به طور کلي اخبار و رواياتي که بر حرمت تجسيم و تصوير وارد شده اند ، نمي توانند بر حرمت مجسمه سازي و تصاوير دلالت نمايند؛ چون در آن احاديث نه وعده ي عذاب اُخروي بيان شده و نه نهيي که دلالت بر حرمت داشته باشد.[107] البته تحقيق مطلب در جاي خود بيان شده است.[108]

شيخ طوسي در تفسير التبيان[109] حکم به کراهت مجسمه سازي داده اند و آيت الله تبريزي[110] هم ضمن ردّ ادلّه ي قايلين به حرمت مجسمه سازي و تصويرگري، جواز آن را تقويت نمودند.

-------------------------
[105]. مجمع المسائل، ج2، ص29
[106]. نک: مجمع المسائل، ج2، صص 29 ـ 34.
[107]. ر.ک: مجمع المسائل، ج2، ص30.
[108]. بنگريد: دروس مکاسب محرمه معظّم‌له (مبحث تصاوير جانداران).
[109]. نک: التبيان، ج1، صص 235 ـ 236، ذيل آيه‌ي 51، از سوره‌ي بقره.
[110]. ر.ک: إرشاد الطالب إلي التعليق علي المکاسب، ج1، صص 120 ـ 123.

عنوان بعدیعنوان قبلی




کلیه حقوق این اثر متعلق به پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی می باشد.
منبع: http://saanei.org