«قاعده عدالت» دو جهت و جنبه دارد: يک جهت ايجابى و اثباتى و يک جهت سلبى و نفيى دارد. در جهت ايجابى، قاعده عدالت در مقام اثبات حکمى است، اما درجهت سلبى آن، حکمى را نفى مى‌کند. مثلاً در جنبه‌ايجابى، قاعده عدالت مى‌گويد: «عدل واجب است ( چه به صورت استنباط حکم و چه به صورت تطبيق بر مصداق ) و ظلم حرام است.» يا مى‌گويد: «اين عمل عدل است، پس از نظر شارع واجب است.» اين جهت اثباتى قاعده بود. اما در جنبه سلبى قاعده عدالت، وجود حکم ظالمانه از سوى خداوند و در احکام اسلامى نفى مى‌شود. مثلاً اگر روايتى بر اثبات حکمى ظالمانه دلالت داشته باشد، قاعده عدالت در جنبه سلبى‌اش، ثبوت آن حکم ظالمانه را نفى مى‌کند. به‌اين بُعد از قاعده عدالت، «قاعده نفى ظلم» هم مى‌گويند. بنابراين، جنبه سلبى «قاعده عدالت»، «قاعده نفى ظلم» است و نسبتشان از اين جهت تساوى است.