در اين زمينه دو مطلب وجود دارد: يكي اينكه چرا حضرت امام - سلام الله عليه - كه مثل ديگران جواهر و حدائق را از حفظ بود، به فكر حكومت افتاد؟ و ديگر آنكه اين حكومتي كه امام مي ديد از كجا سرچشمه مي گرفت؟

امام با بينشي كه در سايه شكوفايي استعداد خويش و همراه با تقوا و زهد و به عبارت ديگر با عرفان بوجود آمده بود، به احكام اسلامي مي نگريست. شنيدم كه در بحث زكات فرموده بودند كه: به نظر من زكات را بايد در يك جا جمع كرد و در اختيار فقيه قرار داد، تا به مصرف برساند مردم هم مي توانند به مصرف فقرا و كارهاي عمومي برسانند، اما فقهاي ديگر مي فرمايند كه بايد به فقرا و مصارف عمومي رساند چه نزد فقيه جمع بشود چه جمع نشود و اين بينش كه زكات بايد در اختيار فقيه باشد از آن امام بود، و اين در سايه اين بينش است كه اسلام براي حكومت آمده است، اسلام صرفاً براي وضع قانون نيامده بلكه براي اداره جامعه هم آمده است، اين يك بينش حكومتي است. از طرف ديگر امام همه فسادها را از طرف قدرتها مي دانست و معتقد بود كه اگر قدرتها فاسد باشند، جامعه فاسد مي شود و اگر قدرتها صالح باشند، جامعه به صلاح مي رود. با توجه به اين دو ديدگاه حكومت را در زمان غيبت برعهده ولي فقيه مي دانستند. ايشان در اول كتاب حكومت اسلامي نيز به اين مطلب اشاره كرده اند و مي نويسند: اثبات اينكه اسلام حكومت دارد و در زمان غيبت نيز به فقيه سپرده شده است نياز به استدلال و روايات ندارد، بلكه اگر به احكام اسلام توجه شود معلوم مي گردد كه اسلام داراي حكومت است، اسلام حدود دارد، ديات دارد، تعزير دارد، خمس و زكات دارد، همه اينها در رابطه با حكومت است، از اين همه حقوق اجتماعي كه در اسلام مطرح است استفاده مي شود كه اسلام حكومت دارد. از طرفي اسلام آن همه تعريف از فقها و عدالت و علما دارد كه انسان يقين مي كند كه حكومت در زمان غيبت برعهده فقهاست، بالاخره با اين بينش كه ولايت فقيه فلسفه عملي احكام است، حكومت اسلامي را تحقق مي بخشد، گرچه ديگران هم مسأله ولايت فقيه را مطرح كرده بودند، اما تنها امام به طور مستوفي و همه جانبه مطرح فرموده است.