چهارمين دفتر از فقه و زندگى به مسئله قيمومت مادر ـ كه همان ولايت بر كودكان است ـ اختصاص دارد. در اين دفتر اين مسئله مورد بررسى قرار گرفته كه مادر، پس از فوت پدر، سرپرستى كودكان نابالغ را برعهده دارد و اين ولايت و سرپرستى بر ولايت ديگر خويشاوندان به ويژه جدّ پدرى تقدم دارد.

يكى از اصول و قواعدى كه همواره بايد در اجتهاد و استنباط احكام شرعى مد نظر فقيه قرار گيرد، نگاه جامع به منابع دينى و نصوص قرآن و سنت است. تقسيم بندى هاى صورت گرفته در منابع، به ويژه منابع حديثى، بسا اوقات سبب لغزش شده و فقيه را از ملاحظه ساير ابواب و ادله و عمومات باز مى دارد، و گاه اين مسئله به گونه اى ديگر رخ مى دهد كه فقيه به روايت هايى كه صبغه اخلاقى دارند، توجه نمى كند; با اين توجيه كه حوزه فقه و اخلاق متمايز است.

آنچه در اين دفتر بارز و برجسته است، استفاده از اين اصل و قاعده است; يعنى تلاش شده به تمامى ادله و نصوص مراجعه گردد و روايت هايى كه صبغه اخلاقى دارند و مى توان از آنها نگاه شارع را به دست آورد، مورد ملاحظه قرار گيرد.

اميد است اين گونه نوشته ها بتواند موجب تأمل هاى گسترده و عميق تر شده و براى فهم درست مراد شارع سودمند باشد.

والحمدلله